ผลของโซเดียมเบนทอไนต์ต่อสมบัติทางเคมีของดินเปรี้ยวจัดพื้นบ่อเลี้ยงปลา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโซเดียมเบนทอไนต์ต่อการเปลี่ยนแปลงสมบัติทางเคมีของดินเปรี้ยวจัดพื้นบ่อเลี้ยงปลา ทำการศึกษาในชุดดินองครักษ์ (Ok) บริเวณตำบลเมืองใหม่ อำเภอราชสาส์น จังหวัดฉะเชิงเทรา เก็บตัวอย่างดินล่างที่ระดับความลึก 40-130 เซนติเมตรจากผิวดิน เพื่อวิเคราะห์สมบัติดินก่อนการทดลอง หลังจากนั้นทำการขุดบ่อเลี้ยงปลากะพง 12 บ่อ ขนาด กว้าง x ยาว x ลึก เท่ากับ 3 x 3 x 1.5 ลูกบาศก์เมตร วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ภายในบล็อก 4 ตำรับการทดลอง จำนวน 3 ซ้ำ ดังนี้ 1) ไม่ใส่วัสดุปรับปรุงดิน (T1) 2) โซเดียมเบนทอไนต์อัตรา 440 กรัม ต่อดิน 1,000 กรัม (T2-BT) 3) โดโลไมต์ 10 กรัม ต่อดิน 1,000 กรัม (T3-DL) และ 4) โซเดียมเบนทอไนต์ร่วมกับโดโลไมต์ ในสัดส่วนครึ่งหนึ่งของ T2 และ T3 (T4-BT+DL) ทำการเก็บตัวอย่างดินที่พื้นบ่อปลาในสัปดาห์ที่ 1, 2, 6 และ 12 สัปดาห์หลังปล่อยปลา ผลการศึกษา พบว่า T2-BT ดินมีค่าพีเอชเพิ่มสูงสุด โดยเมื่อสัปดาห์ที่ 12 มีค่า 6.32 และ T1 มีค่าพีเอชดินต่ำที่สุด เท่ากับ 3.55, 3.34, 3.92 และ 4.17 ในสัปดาห์ที่ 1, 2, 6 และ 12 หลังปล่อยปลาตามลำดับ แต่ค่าการนำไฟฟ้าของดิน (EC 1:5) พบว่าในทุกตำรับการทดลองมีค่าไม่แตกต่างทางสถิติ แต่มีแนวโน้มลดลงตามระยะเวลา สมบัติทางเคมีของดินพื้นบ่อปลาเมื่อสิ้นสุดการทดลอง (สัปดาห์ที่ 12) พบว่า ปริมาณโซเดียม แคลเซียม แมกนีเซียม และโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ใน T2-BT มีค่าสูงสุด เท่ากับ 13.63, 11.26, 21.67 และ 0.87 เซนติโมลต่อกิโลกรัม ตามลำดับ รวมทั้งอัตราส่วนการดูดซับโซเดียม (31.15) และอัตราร้อยละโซเดียมแลกเปลี่ยนได้ (39.58%) แต่มีปริมาณอะลูมินัมที่สกัดได้และร้อยละความอิ่มตัวอะลูมินัมต่ำที่สุด (0.03 เซนติโมลต่อกิโลกรัม และ 0.05% ตามลำดับ) ดังนั้นการใช้โซเดียมเบนทอไนต์จะช่วยปรับปรุงสมบัติทางเคมีของดินเปรี้ยวจัดพื้นบ่อเลี้ยงปลาโดยการยกระดับค่าพีเอชของดิน ลดความเป็นกรดของดิน และความเป็นพิษของอะลูมินัมได้ แต่อาจส่งผลให้โซเดียมมีค่า
สูงขึ้นในดิน
Article Details
วารสารเกษตรพระจอมเกล้า
References
กรมทรัพยากรธรณี. 2556. โครงการพัฒนาพื้นที่ดินเค็มในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: จุลสาร กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ สำนักทรัพยากรแร่, กรมทรัพยากรธรณี.
คณาจารย์ภาควิชาปฐพีวิทยา. 2544. ปฐพีวิทยาเบื้องต้น. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ฐานันดร์ ทัตตานนท์. 2539. พิษเฉียบพลันของความเป็นกรด-ด่างจากน้ำพรุต่อปลากะพงขาว 3 ขนาด: 300, 430 และ 550 กรัม.
สถานีเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่งจังหวัดนราธิวาส 39 (31): 1-18.
ทัศนีย์ อัตตะนันทน์. 2550. ดินที่ใช้ปลูกข้าว. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ไพบูลย์ ประพฤติธรรม. 2528. เคมีของดิน. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ภาควิชาวิทยาศาสตร์พื้นพิภพ. 2558. โครงการศึกษาวิจัยพฤติกรรมการแพร่กระจายของสารเบนโทไนต์และผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมเนื่องจากการวางท่อก๊าซธรรมชาติแบบเจาะลอด. รายงานฉบับสมบูรณ์เสนอต่อบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน).
กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ยงยุทธ โอสถสภา. 2552. ธาตุอาหารพืช. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ราชบัณฑิตยสถาน. 2544. พจนานุกรมคำศัพท์ธรณีวิทยา. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: อรุณการพิมพ์.
เลิศลักษณ์ สุพฤฒิพานิชย์. 2539. เบนทอไนต์. ข่าวสารการธรณี 41: 39-45.
สิริลักษณ์ พลายแก้ว. 2559. ความเหมาะสมของดินเปรี้ยวต่อการปลูกปาล์มน้ำมันในที่ราบภาคกลางของประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพฯ.
เอิบ เขียวรื่นรมณ์. 2550. ดินเปรี้ยวในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: เท็กซ์ แอนด์ เจอร์นัล พับลิเคชั่น.
Aitken, R. L., and Moody, P. W. 1994. The effect of valence and ionic-strength on the measurement of pH buffer capacity.
Soil Research 32(5): 975-984.
Attanada, T. 1971. Amelioration of an acid sulfate soil. Unpublished M.S. Thesis. University of the Philippines, Los Baños, Philippines.
Bayer, C., Martin-Neto, L., Mielniczuk, J., Pillon, C. N., and Sangoi, L. 2001. Changes in soil organic matter fractions under subtropical no- till cropping systems. Soil Science Society of America Journal 65: 1473-1478.
Bennett, W. F. 1993. Plant nutrient utilization and diagnostic plant symptoms. In Nutrient Deficiencies & Toxicities in Crop Plants,
W. F. Bennett, ed. pp. 1-7. Minnesota, USA: The APS Press.
Blakemore, L. C., Searle, P. L., and Daly, B. K. 1987. Soil Bureau laboratory methods: A method for chemical analysis of soils.
Lower Hutt, New Zealand: New Zealand Soil Bureau.
Chittamart, N., Tawornpruek, S., Ketrot, D., Aramrak, S., Chittanukul, K., and Sattapun, R. 2018. Utilization of Na-bentonite to improve pH-buffering capacity of acid sulfate soils in natural gas transmission pipeline rights-of-way, Thailand. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (151): 012-023.
Davidescu, D., and Davidescu, V. 1982. Evaluation of fertility by plant and soil analysis. Tunbridge Wells, Kent, England:
Abacus Press.
Dent, D. 1986. Acid sulphate soils: A baseline for research and development. Wageningen: International Institute for Land Reclamation and Improvement ILRI.
Dent, D., and Pons, L. J. 1995. A world perspective on acid sulphate soils. Geoderma 67: 263-276.
Dunn, L. E. 1943. Lime requirement determination of soils by means 2 of titration curves. Soil Science 56: 341-351.
Fanning, D. S. 2006. Acid sulfate soils. Encyclopedia of Soil Science 1: 11-13.
Gupta, R. K., and Abrol, I. P. 1990. Salt-affected soils: Their reclamation and management for crop production.
Advances in Soil Science 11: 223-288.
Havlin, J. L., Beaton, J. D., Tisdale, S. M., and Nelson, W. L. 2005. Soil fertility and fertilizers: An introduction to nutrient management. 7th ed. Upper Saddle River, New York: Pearson Prentice Hall Inc.
Ikiriko, M. E., Omueti, J. A. I., and Thomas, E. Y. 2016. Examination of percentage aluminium saturation as a criterion for liming tropical acid soils of Nigeria. Journal of Agricultural Science and Technology 1(5): 118-124.
IRRI. 1964. Annual report. Los Baños, Philippines: International Rice Research Institute.
Kamprath, E. J. 1984. Crop response to lime on soils in the tropics. In Soil Acidity and Liming, second edition, F. Adams, ed.
pp. 349-368. Madison, Wisconsin: Am. Soc. of Agron.
Kawahigashi, M., Do, N. M., Nguyen, B. V., and Sumida, H. 2012. Effective land and water management for controlling solutes from acid sulfate soils in Mekong delta paddy fields. Pedologist 55: 458-465.
Keren, R. 2000. Salinity. In Handbook of Soil Science, M. E. Sumner, ed. pp. G3-G21. Boca Raton, Florida: CRC Press.
Keser, M., Neubauer, B. F., Hutchison, F. E., and Verril, D. H. 1977. Differential aluminum tolerance if sugarbeet cultivars,
as evidenced by anatomical structure. Journal of Agronomy 69: 347-350.
Landon, J. R. 1991. Booker of tropical soil manual. London: Booker Tate, Longman Scientific and technical.
Lenoble, M. E., Blevins, D. G., Sharp, R. E., and Cumbie, B. G. 1996. Prevention of aluminum toxicity with supplement boron. I. Maintenance of root elongation and cellular structure. Plant Cell and Environment 19: 1132-1142.
National Soil Survey Center. 2014. Soil survey laboratory methods manual. Soil survey investigations report no. 42, version 5.0.
Lincoln, Nebraska: U.S. Department of Agriculture, Natural Resources Conservation Service.
Pant, H. K., and Reddy, K. R. 2001. Phosphorus sorption characteristics of estuarine sediments under different redox conditions. Journal of Environmental Quality 30: 1474-1480.
Patrick, W. H., and Wyatt, R. 1964. Soil nitrogen loss as a result of alternate submergence and drying. Soil Science Society of America Proceedings 28: 647-653.
Ponnamperuma, F. N., and Solivas, J. L. 1981. Field amelioration of an acid sulfate soil for rice with manganese dioxide and lime.
In Proceedings of the Bangkok Symposium on Acid Sulphate Soils: Second International Symposium on Acid Sulphate Soils. pp. 213-222. Wageningen, Netherlands: ILRI pub.
Szabolcs, I. 1989. Salt affected soils. Boca Raton, Florida: CRC Press.
Tahara, K., Ymahoshita, T., Norisada, M., Hasegawa, I., Kasshima, H., Sasak, S., and Kojma, K. 2008. Aluminum distribution and reactive oxygen species accumulation in root tips of two melaleuca trees differing in aluminum resistance.
Plant and Soil 307: 167-178.
Tisdale, S. L., Nelson, W. L., Beaton, J. D., and Havlin, J. L. 1993. Soil fertility and fertilizers. 5th ed. New York: Macmillan.
USSL (U.S. Salinity Laboratory Staff). 1954. Diagnosis and improvement of saline and alkali soils. Washington, D.C.:
Government Printing Office.
Van Breemen, N. 1976. Genesis and solution chemistry of acid sulfate soils in Thailand. Wageningen, Netherlands:
Centre for Agricultural Publishing and Documentation.
Van Breemen, N. 1993. Acid sulfate soils. In Selected Papers of the Ho Chi Minh City Symposium on Acid Sulphate Soils.
Dent, D. L., van Mensvoort, M. E. F., and Sullivan, L. A., eds. pp. 391-402. Wageningen, Netherlands:
International Institute for Land Reclamation and Improvement.
Wallance, S., and Anderson, U. 1984. Aluminum toxicity and DNA synthesis in wheat roots. Journal of Agronomy 76: 5-8.
Weil, R. R., and Brady, N. C. 2017. The nature and properties of soils. 15th ed. New York, USA: Pearson Education.
Yamane, I. 1958. Metabolism in muck paddy soil. 2. Determination of gases evolved from paddy and field estimation of decomposable organic matter. Soil Science and Plant Nutrition 4(1): 25-31.