ความต้านทานสารเคมีแมนโคเซบของเชื้อรา Phytophthora palmivora สาเหตุโรค ลำต้นเน่าและใบไหม้ของทุเรียนในแหล่งปลูกภาคตะวันออกของประเทศไทย

Main Article Content

พัชรินทร์ เนียรวิชัย
วีระณีย์ ทองศรี
ณัฐสุดา ธาราพุตร์
วริษา ศรีโสภา
กมลวรรณ สีฉาย
นภลภัส บุษบงก์
ปัฐวิภา สงกุมาร
มณีรัตน์ คูหาพิทักษ์ธรรม

บทคัดย่อ

     ภาคตะวันออกเป็นแหล่งปลูกทุเรียนที่สำคัญของประเทศไทย ในแหล่งปลูกมักพบการแพร่ระบาดของโรครากเน่า ลำต้นเน่า และใบไหม้ที่มีสาเหตุจากเชื้อรา Phytophthora palmivora อยู่เสมอ จึงทำให้เกิดการสูญเสียผลผลิตเป็นจำนวนมาก เป็นเหตุให้เกษตรกรมีการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดเชื้อราชนิดเดิมต่อเนื่องเป็นเวลานาน ซึ่งอาจทำให้เชื้อราพัฒนาเกิดความต้านทานขึ้น งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบความสามารถในการก่อโรคของเชื้อรา จำแนกชนิดของเชื้อราด้วยวิธีชีวโมเลกุล และศึกษาความต้านทานของเชื้อราต่อสารเคมีแมนโคเซบ โดยแยกเชื้อจากทุเรียนที่เป็นโรคจาก 3 จังหวัด ได้แก่ จันทบุรี ระยอง และตราด พบว่าได้เชื้อรา Phytophthora spp. 40 ไอโซเลท โดยทุกไอโซเลทสามารถก่อโรคที่มีลักษณะใบไหม้คล้ายอาการช้ำน้ำ มีขนาดแผลตั้งแต่ 1 เซนติเมตรขึ้นไป เชื้อราทุกไอโซเลทได้รับการยืนยันในระดับสปีชี่ส์โดยศึกษาลำดับนิวคลีโอไทด์บริเวณ ITS ว่าเป็น P. palmivora จากการทดสอบความต้านทานของเชื้อราต่อสารเคมีบนอาหารเลี้ยงเชื้อ พบว่ามี 3 ไอโซเลทจาก 40 ไอโซเลทเกิดความต้านทานต่อสารเคมีแมนโคเซบ มีค่า EC50 103.4 – 109.86 ppm ซึ่งเป็นเชื้อที่ได้จากจังหวัดจันทบุรีและระยอง ในทำนองเดียวกันเมื่อทดสอบความต้านทานบนเนื้อเยื่อใบทุเรียน พบว่าตัวแทนไอโซเลทที่อ่อนแอต่อสารเคมีบนอาหารเลี้ยงเชื้อ มีค่า EC50 13.29 – 15.64 ppm ส่วนตัวแทนไอโซเลทที่ต้านทานต่อสารเคมีบนอาหารเลี้ยงเชื้อ มีค่า EC50 >1000 ppm ซึ่งถูกจัดอยู่ในกลุ่มอ่อนแอและต้านทานต่อแมนโคเซบ ตามลำดับ เช่นเดียวกับบนอาหารเลี้ยงเชื้อ ดังนั้นข้อมูลที่ได้จากงานวิจัยนี้จะเป็นประโยชน์ในการเลือกใช้สารเคมีกลุ่มอื่นเพื่อทดแทนสารเคมีในกลุ่ม Dithiocarbamate ในการควบคุมโรคของทุเรียนที่มีสาเหตุจากเชื้อรา P. palmivora ในแหล่งปลูกภาคตะวันออกของประเทศไทยต่อไป

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Koohapitagtam, M. (2018). Kānsưksā Laksana Thāng Santhānvitthaya læ Kānkœ̄trōk khō̜ng Chư̄arā Phytophthora palmivora Sāhēt Rōkrāknao læ Khōnnao khō̜ng Thurīan Nai Prathedthai [Characterization of morphology and pathogenicity of Phytophthora palmivora a causal agent of root rot and stem rot of durian in Thailand]. Research. Burapha University.

Prommate, A., Valyasevi, S., Arunothayanan, H., McGovern, R. J., Cheewankoon, R., & To-anun, C. (2019). Prasitthiphāp khō̜ng Rā Patipak Chaetomium spp. Tō̜ *Phytophthora palmivora (P-hā) Sāhēt Rōkrāklækhōnnao Thurīan. Khon Kaen Agriculture Journal. 47(6), 1251-1264

Araújo, E. R., Resende, R. S., Alves, D. P., & Higashikawa, F. S. (2020). Field efficacy of fungicides to control downy mildew of onion. European Journal of Plant Pathology. 156(1), 305-309

Chacón, M. G., Caicedo, E., & Ordóñez, M. E. (2022). Sensitivity to metalaxyl, mefenoxam, and cymoxanil in Phytophthora andina isolates collected from tree tomato (Solanum betaceum) in Ecuador. Tropical Plant Pathology. doi:10.1007/s40858-022-00512-1

Chi, N. M., Thu, P. Q., Nam, H. B., Quang, D. Q., Phong, L. V., Van, N. D., Trang, T. T., Kien, T. T., Tam, T. T. T., & Dell, B. (2020). Management of Phytophthora palmivora disease in Citrus reticulata with chemical fungicides. Journal of General Plant Pathology. 86(6), 494-502

Doyle, J. J., & Doyle, J. L. (1987). A rapid DNA isolation procedure for small quantities of fresh leaf tissue. Phytochemical Bulletin. 19(1): 11-15.

FRAC. (2022). FRAC Code List ©*2022: Fungal control agents sorted by cross-resistance pattern and mode of action (including coding for FRAC Groups on product labels). Retrieved from: https://www.frac.info/fungicide-resistance-management

Gullino, M. L., Tinivella, F., Garibaldi, A., Kemmitt, G. M., Bacci, L., & Sheppard, B. (2010). Mancozeb: past, present, and future. Plant Disease. 94: 1076–87.

Ivanov, A. A., Ukladov, E. O., & Golubeva, T. S. (2021). Phytophthora infestans: An overview of methods and attempts to combat late blight. Journal of Fungi. 7(12), 1071

Jeffers, S. N., & Martin, S. B. (1986). Comparison of two media selective for Phytophthora and Pythium species. Plant Disease. 70(11), 1038-1043

Sijpesteijn, A. K. (1984). Mode of action of some traditional fungicides. In: Trinci, A. P. J., & Ryley, J. F., Mode of Action of Antifungal Agents: Symposium series-British Mycological Society (pp. 135-153). Cambridge: Cambridge University Press.

Kongtragoul, P., Ishikawa, K., & Ishii, H. (2021). Metalaxyl resistance of Phytophthora palmivora causing durian diseases in Thailand. Horticulturae. 7(10), 375

Lu, X. H., Zhu, S. S., Bi, Y., Liu, X. L., & Hao, J. J. (2010). Baseline sensitivity and resistance-risk assessment of Phytophthora capsici to iprovalicarb. Phytopathology. 100(11), 1162-1168.

Malandrakis, A. A., Apostolidou, Z. A., Markoglou, A., & Flouri, F. (2015). Fitness and cross-resistance of Alternaria alternata field isolates with specific or multiple resistance to single site inhibitors and mancozeb. European Journal of Plant Pathology. 142(3), 489-499

Moreira, R. R., Hamada, N. A., Peres, N. A., & De Mio, L. L. M. (2019). Sensitivity of the Colletotrichum acutatum Species Complex from Apple Trees in Brazil to Dithiocarbamates, Methyl Benzimidazole Carbamates, and Quinone Outside Inhibitor Fungicides. Plant Disease. 103(10), 2569-2576

Puig, A. S., Quintanilla, W., Matsumoto, T., Keith, L., Gutierrez, O. A., & Marelli, J. P. (2021). Phytophthora palmivora Causing Disease on Theobroma cacao in Hawaii. Agriculture. 11(5), 396

Ramírez‐Gil, J. G., Castañeda‐Sánchez, D. A., & Morales‐Osorio, J. G. (2017). Production of avocado trees infected with Phytophthora cinnamomi under different management regimes. Plant Pathology. 66(4), 623-632

Rekanović, E., Potočnik, I., Milijašević-Marčić, S., Stepanović, M., Todorović, B., & Mihajlović, M. (2012). Toxicity of metalaxyl, azoxystrobin, dimethomorph, cymoxanil, zoxamide and mancozeb to Phytophthora infestans isolates from Serbia. Journal of Environmental Science and Health. 47(5), 403-409

Suzui, T., Kueprakone, U., & Kamphangridthrong, T. (1979). Phytophthora spp. isolated from some economic plants in Thailand. Technical Bulletins. 12, 32-41

Wong, F. P., & Wilcox, W. F. (2001). Comparative physical modes of action of azoxystrobin, mancozeb, and metalaxyl against Plasmopara viticola (grapevine downy mildew). Plant Disease. 85(6), 649-656

Wu, Y., Lu, S., Huang, S., Fu, G., Chen, L., Xie, D., Li, Q., & Cen, Z. (2011). Field resistance of Phytophthora melonis to metalaxyl in South China. Wei Sheng Wu Xue Bao. 51(8), 1078-1086.

Yang, L. N., He, M. H., Ouyang, H. B., Zhu, W., Pan, Z. C., Sui, Q. J., Shang, L. P., & Zhan, J. (2019). Cross-resistance of the pathogenic fungus Alternaria alternata to fungicides with different modes of action. BMC Microbiology. 19(1), 1-10

Zhao, X., Ren, L., Yin, H., Zhou, J., Han, J., & Luo, Y. (2013). Sensitivity of Pseudoperonospora cubensis to dimethomorph, metalaxyl and fosetyl-aluminium in Shanxi of China. Crop Protection. 43, 38-44