การคัดเลือกสารสกัดสมุนไพรที่มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียก่อโรคในปลานิล (Oreochromis niloticus)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาฤทธิ์ของสารสกัดสมุนไพรต่อการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียก่อโรคในปลานิล 2 ชนิด ได้แก่ เชื้อ Streptococcus agalactiae และ Aeromonas hydrophila โดยวิธี disc diffusion และวิธี broth dilution โดยใช้สารสกัดสมุนไพร 29 ชนิด (32 ตัวอย่างสมุนไพร) ได้แก่ กระชาย กระเทียม กะเพรา ข่า ขิง ขมิ้นขาว ขมิ้นชัน ขึ้นฉ่าย ชะพลู ชะอม ตะค้านเหล็ก ตะไคร้ ต้นหอม บัวบก ผักชี (ใบ, เมล็ด) ผักชีฝรั่ง ผักชีลาว ผักแพว พริกไทย ฟ้าทะลายโจร มะกรูด มะแขว่น มะระขี้นก มะรุม (ใบ, ฝัก) ยี่หร่า สะระแหน่ สะเดา (ดอก, ใบ) หอมแดง และหอมหัวใหญ่ โดยสกัดสารสกัดสมุนไพรด้วยเอทานอล 95 เปอร์เซ็นต์ (อัตราส่วนสมุนไพรต่อตัวทำละลายเท่ากับ 1:6 (w/v)) พบว่า สารสกัดจากข่ามีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อ S. agalactiae และ A. hydrophila สูงที่สุด มีค่าโซนการยับยั้งที่ 2.80±0.17 และ 2.36±0.05 เซนติเมตร ตามลำดับ ส่วนค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่สามารถยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย (MIC) ในการศึกษาครั้งนี้ไม่สามารถอ่านผลได้เนื่องจากสมุนไพรมีสีที่เข้ม ทำให้มองไม่เห็นความขุ่นจากการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียได้ และค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่สามารถฆ่าเชื้อแบคทีเรีย (MBC) ต่อเชื้อ S. agalactiae พบว่า ขมิ้นชันมีค่า MBC ดีที่สุด เท่ากับ 9.8 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร ส่วนเชื้อ A. hydrophila พบว่า กระชายขาว มีค่า MBC ดีที่สุด เท่ากับ 156.2 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร จากผลการศึกษานี้จะเห็นได้ว่าสารสกัดจากขมิ้นชัน กระชายขาว และขมิ้นขาว มีประสิทธิภาพในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคในปลานิลได้เป็นอย่างดี
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
วารสารเกษตรพระจอมเกล้า
References
Bauer, A. W., Kirby, W. M. M., Serris, J. C., & Turck, M. (1966). Antibiotic susceptibility testing by a standardized single disc method. American Journal of Clinical Pathology, 45(4), 493-496.
Chitmanat, C. (2013). Tilapia diseases. Chiang Mai Veterinary Journal, 11(1), 75-86. (in Thai).
Ciamician, G., & Silber, P. (1897). Zur Kenntnis des curcumins. Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft, 30, 192-195. (in German)
Department of Fisheries. (2022). Fisheries Statistics of Thailand 2021. Retrieved from: https://www4.fisheries.go.th/local/index.php/main/view_qr_group/1408/7527. (in Thai).
FAO. (2022). The State of World Fisheries and Aquaculture 2022. Towards Blue Transformation. Rome, FAO. Retrieved from: https://doi.org/10.4060/cc0461en
Harikrishnan, R., Balasundaram, C., & Heo, M. S. (2011). Impact of plant products on innate and adaptive immune system of cultured finfish and shellfish. Aquaculture, 317(1-4), 1-15.
Kamble, M. T., Gallardo, W. G., Yakupitiyage, A., Chavan, B. R., Rusydi, R., & Rahma, A. (2014). Antimicrobial activity of bioactive herbal extracts against Streptococcus agalactiae biotype 2. International Journal of Basis and Applied Biology, 2(3), 152-155.
Kataky, A., & Handique, P. J. (2010). A brief overview on Andrographis paniculata (Burm. f) Nees. A high valued medicinal plant: Boon over synthetic drugs. Asian Journal of Science and Technology, 6(1), 113-118.
Kladkongtug, K. (2019). Efficiency of Crude Extracts from Northern Thai Local Plants on Inhibition of Streptococcus agalactiae and Disease Resistance in Nile tilapia. Master’s Thesis. Chiang Mai University. (in Thai).
Kumar, S., Narain, U., Tripathi, S., & Mirsa, K. (2001). Syntheses of curcumin bioconjugates and study of their antibacterial activities againt ß-lactamases-producing microorganisms. Bioconjugate Chemistry, 12(4), 464-469.
Lutomski, J., Kedzia, B., & Debska, W. (1974). Effect of an alcohol extract and active ingredients from Curcuma longa on bacteria and fungi. Plant Medica, 26(5), 9-19.
Nithikulworawong, N. (2012). Efficacy of Bauhinia sirindhorniae on resistance to against Streptococcus agalactiae in Nile tilapia (Oreochromis niloticus). KKU Research Journal, 17(5), 715-724. (in Thai).
Nonwachai, T., & Duangkaew, D. (2016). Effect of Thai herbs extracted on growth inhibition of Aeromonas hydrophila. Khon Kaen Agriculture Journal, 44(Suppl.1), 124-129. (in Thai).
Pachanawan, A. (2012). Potential of Thai Herbs and their Extracts as Alternatives to Antibiotics for Controlling Streptococcus agalactiae and Aeromonas hydrophila Infections in Nile tilapia (Oreochromis niloticus Linn.). Doctoral Thesis. Ubon Ratchathani University. (in Thai).
Pojanaukij, N., & Kajorncheappunngam, S. (2010). Comparison of antimicrobial activity of mangosteen crude, turmeric and gotu kola extract. Naresuan University Journal, 18(1), 1-9. (in Thai).
Potiwong, C., Suwan, C., Noimoon, P., Yawichai, P., Jitmanowan, S., & Chitmanat, C. (2020). Effects of medicinal plants on fish immunity and its growth performances. Burapha Science Journal, 25(2), 595-616. (in Thai).
Purseglove, J. W., Brown, E. G., Green, C. L., & Robbins, S. R. J. (1981). Spices. Longman.
Rattanachaikunsopon, P., & Phumkhachorn, P. (2010). Use of herbs as prophylactic and therapeutic agents in fish. Journal of Science and Technology, Ubon Ratchathani University, 12(4), 63-71. (in Thai).
Shankar, T. N. B., & Murthy, V. S. (1978). Effect of turmeric (Curcuma longa) on the growth of some intestinal bacteria in vitro. Journal of Food Science and Technology, 15(4), 152-153.
Shankar, T. N. B., & Murthy, V. S. (1979). Effect of turmeric (Curcuma longa) fractions on the growth of some intestinal and pathogenic bacteria in vitro. Indian Journal of Experimental Biology, 17(12), 1363-1366.
Siramon, P., & Waeonukul, R. (2021). Chemical composition and antibacterial activities of rhizome extract from Curcuma aromatica Salisb. YRU Journal of Science and Technology, 6(2), 118-125. (in Thai).
Srisayam, M., Jooduang, J., Srisopa, A., Keerin, P., & Sangthong, S. (2018). Chemical composition and antibacterial activity of essential oils from three curcuma species in Thailand. Life Sciences and Environment Journal, 19(2), 222-233. (in Thai).
Vanichkul, K. (2010). Role of Turmeric (Curcuma longa Linn.) and Creat (Andrographis paniculata Wall. Ex Nees) Extract on Immunity of Aquatic Animals and their Activities on the Control of Pathogenic Bacteria. Doctoral Thesis. Kasetsart University. (in Thai).
Von, J., Lutomski, B., & Kedzia, W. D. (1974). Effect of an alcohol extract and active ingredients from Curcuma longa on bacteria and fungi. Plant Medica, 26(1), 9-19.