ความสามารถในการต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดหยาบจากวัชพืชบางชนิด
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การนำวัชพืชมาใช้เป็นประโยชน์เพื่อเป็นยาสมุนไพรเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการควบคุมวัชพืช และเป็นการเพิ่มมูลค่า การทดลองนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณสารพฤกษเคมีและทดสอบประสิทธิภาพการเป็นสารต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดหยาบจากใบของวัชพืช จำนวน 9 ชนิด ได้แก่ ก้นจ้ำขาว กะเม็ง เขมรเล็ก โคกกระสุน ตาลปัตรฤษี ผักโขมหนาม ผักละออง ผักเสี้ยนผี และลูกใต้ใบ โดยนำส่วนของใบวัชพืชอบให้แห้ง และบดละเอียด สกัดตัวอย่างวัชพืชด้วยน้ำเปรียบเทียบกับเอทานอล (80%) แล้ววิเคราะห์ปริมาณสารพฤกษเคมี ได้แก่ สารประกอบพวก phenolics และ flavonoids และทดสอบประสิทธิภาพการเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ด้วยปฏิกิริยา DPPH, ABTS, PMS-NADH และ nitric oxide radical scavengings ผลการทดลองพบว่า สารสกัดด้วยเอทานอลจากวัชพืชทุกชนิดมีปริมาณของสารพฤกษเคมีพวก phenolics และ flavonoids มากกว่าสารสกัดด้วยน้ำ โดยที่สารสกัดด้วยเอทานอลจากเขมรเล็กและลูกใต้ใบมีปริมาณสารพฤกษเคมีทั้งสองชนิดนี้มากกว่าสารสกัดจากวัชพืชชนิดอื่น นอกจากนี้ยังพบว่า สารสกัดด้วยเอทานอลจากเขมรเล็กและลูกใต้ใบมีประสิทธิภาพในการเป็นสารต้านอนุอิสระจากปฏิกิริยา DPPH (IC50 เท่ากับ 58.69 และ 89.90 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ตามลำดับ) และ ABTS radical scavengings (IC50 เท่ากับ 96.63 และ 113.58 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ตามลำดับ) ได้สูงกว่าสารสกัดจากวัชพืชอื่น โดยที่สารสกัดด้วยเอทานอลจากเขมรเล็กสามารถยับยั้งปฏิกิริยา DPPH radical scavenging ได้ไม่แตกต่างทางสถิติเมื่อเปรียบเทียบกับสารมาตรฐาน tocoperol (IC50 เท่ากับ 51.65 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร) ส่วนประสิทธิภาพของสารสกัดจากวัชพืชทดสอบในการต้านอนุมูลอิสระจากปฏิกิริยา PMS-NADH และ nitric oxide radical scavenging นั้นมีผลการทดลองไม่เด่นชัดมากนัก อย่างไรก็ตามจะทำการศึกษาชนิดของสารพฤกษเคมีในสารสกัดจากเขมรเล็ก และลูกใต้ใบต่อไป
Article Details
References
พรชัย เหลืองอาภาพงศ์. 2540. วัชพืชศาสตร์. โรงพิมพ์ลินคอร์น, กรุงเทพฯ.
รัตนา ม่วงรัตน์ กรรณิการ์ เรือนหล้า และ ธัญชนก กันทวงศ์. 2560. ปัจจัยที่มีผลต่อสารแอนโธไซยานินที่สกัดได้จากเมล็ดแห้งข้าวโพดข้าวเหนียวสีม่วงด้วยเทคนิคการสกัดด้วยน้ำที่สภาวะต่ำกว่าจุดวิฤติและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัด. วารสารเกษตร 33(1): 141-151.
โอภา วัชระคุปต์. 2549. สารต้านอนุมูลอิสระ. สำนักพิมพ์ พี.เอส.พริ้น, กรุงเทพฯ.
Adegoke, A.A., P.A. Iberi, D.A. Akinpelu and P. Aiyegoro. 2010. Studies on phytochemical screening and antimicrobial potentials of Phyllanthus amarus against multiple antibiotic resistant bacteria. International Journal of Applied Research in Natural Products 3(3): 6-12.
Ames, B.N., M.K. Shigenaga and T.M. Hagen. 1993. Review: oxidants, antioxidants, and the degenerative diseases of aging (cancer/mutation/endogenous DNA adducts/oxygen radicals). Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 90: 7915-7922.
Arya, V., N. Thakur and C.P. Kashyap. 2012. Preliminary phytochemical analysis of the extracts of Psidium leaves. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry 1(1): 1-5.
Back, S., H. Mathison, T. Todorov, E.A. Calderón-Juárez and O.R. Kopp. 2018. A review of medicinal uses and pharmacological activities of Tridax procumbens (L.). Journal of Plant Science 7(1): 19-35.
Bae, J.Y., Y.S. Lee, S.Y. Han, E.J. Jeong, M.K. Lee, J.Y. Kong, D.H. Lee, K.J. Cho, H.S. Lee and M.J. Ahn. 2012. A comparison between water and ethanol extracts of Rumex acetosa for protective effects on gastric ulcers in mice. Biomolecules and Therapeutics 20(4): 425-430.
Boskou, G., F.N. Salta, S. Chrysostomou, A. Mylona, A. Chiou and N.K. Andrikopoulos. 2006. Antioxidant capacity and phenolic profile of table olives from the Greek market. Food Chemistry 94: 558-564.
Chandewar, A. and H. Dhongade. 2013. Pharmacognostical and Phytochemical studies of Phyllanthus amarus leaves. International Journal of Biomedical and Advance Research 4(6): 382-389.
Cieniak, C., B. Walshe-Roussel, R. Liu, A. Muhammad, A. Saleem, P.S. Haddad, A. Cuerrier, B.C. Foster and J.T. Arnason. 2015. Phytochemical comparison of the water and ethanol leaf extracts of the cree medicinal plant, Sarracenia purpurea L. (Sarraceniaceae). Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences 18(4): 484-493.
Conserva, L.M. and J.C. Ferreira. 2012. Borreria and Spermacoce species (Rubiaceae): A review of their ethnomedicinal properties, chemical constituents, and biological activities. Pharmacognosy Reveiws 6(11): 46–55.
Dehkharghanian, M., H. Adenier and M.A. Vijayalakshmi. 2010. Analytical methods study of flavonoids in aqueous spinach extract using positive electrospray ionisation tandem quadrupole mass apectrometry. Food Chemistry 121: 863-870.
Dhanani, T., S. Shah, N.A. Gajbhiya and S. Kumar. 2017. Effect of extraction methods on yield, phytochemical constituents and antioxidant activity of Withania somnifera. Arabian Journal of Chemistry 10: S1193-S1199.
Djeridane, A., M. Yousfi, B. Nadjemi, D. Boutassouna, P. Stocker and N. Vidal. 2006. Antioxidant activity of some algerian medicinal plants extracts containing phenolics. Food Chemistry 97(4): 654-660.
Fayaz, M., M.H. Bhat, A. Kumar and A.K. Jain. 2017. Comparative studies on different solvents used for the extraction of phytochemicals from the plant parts of Arnebia benthamii (Wall Ex. G. Don) Johnston. Journal of Chemical and Pharmaceutical Research 9(1): 220-224.
Foo, L.Y. 1993. Amariin a di-dehydrohexa-hydroxydiphenoyl hydrolysable tannin from Phyllanthus amarus. Phytochemistry 33(2): 487-491.
Foo, L.Y. and H. Wong. 1992. Phyllanthusiin D, an unusual hydrolysable tannin from Phyllanthus amarus. Phytochemistry 31(2): 711-713.
Ghasemzadeh, A., H.Z.E. Jaafar and A. Rahmat. 2010. Antioxidant activities, total phenolics and flavonoids content in two varieties of Malaysia young ginger (Zingiber officinale roscoe). Molecules 15: 4324-4333.
Govindarajan, R., M. Vijayakumar, C.V. Rao, A. Shirwaikar, A.K.S. Rawat, S. Mehrotra and P. Pushpangadan. 2004. Antioxidant potential of Anogeissus latifolia. Biological and Pharmaceutical Bulletin 27(8): 1266-1269.
Hasler, C.M. and J.B. Blumberg. 1999. Symposium on phytochemicals: biochemistry and physiology. Journal of Nutrition 129: 756S-757S.
Houghton, P.J., T.Z. Woldemariama, O.S. Siobhan and S.P. Thyagarajan. 1996. Two securinega type alkaloids from Phyllanthus amarus. Phytochemistry 43(3): 715-717.
Hsu, C.F., H. Peng, C. Basle, J. Travas-Sejdic and P.A. Kilmartin. 2011. ABTS•+ scavenging activity of polypyrrole, polyaniline and poly(3,4-ethylenedioxythiophene). Society of Chemical Industry 60: 69-77.
Joel, J.S., O.E. Sheena, O.E. Martins, N.S.C. Onyemauchechukw and A.A. Emmanuel. 2017. Comparative antioxidant capacity of aqueous and ethanol fruit extract extracts of Tetrapleura trtraptera. Journal of Biological Science 17: 185-193.
Kahkonen, M.P., A.I. Hopia, H.J. Vuorela, J.P. Rauha, K. Pihlaja, T.S. Kujala and M. Heinonen. 1999. Antioxidant activity of plant extracts containing phenolic compounds. Journal of Agricultural and Food Chemistry 47: 3954-3962.
King, A. and G. Young. 1999. Characteristics and occurrence of phenolic phytochemicals. Journal of the American Dietetic Association 24: 213-218.
Lau, K.M., Z.D. He, H. Dong, K.P. Fung and P.P.H. But. 2002. Anti-oxidative, anti-inflammatory and hepato-protective effects of Ligustrum robustum. Journal of Ethnopharmacology 83: 63-71.
Liu, J., C. Wang, Z. Wang, C. Zhang, S. Lu and J. Liu. 2011. The antioxidant and free-radical scavenging activities of extract and fractions from corn silk (Zea mays L.) and related flavone glycosides. Food Chemistry 126: 261-269.
Liu, W., J. Liu, D. Yin and X. Zhao. 2015. Influence of ecological factors on the production of active substances in the anti-cancer plant Sinopodophyllum hexandrum (Royle) T.S. Ying. PLOS ONE 10(4): 1-22.
Noiarsa, P., Q. Yu, K. Matsunami, H. Otsuka, S. Ruchirawat and T. Kanchanapoom. 2007. (Z)-3-Hexenyl diglycosides from Spermacoce laevis Roxb. Journal of Natural Medicines 61: 406–409.
Patel, J.R., P. Tripathi, V. Sharma, N.S. Chauhan and V.K. Dixit. 2011. Phyllanthus amarus ethnomedicinal uses phytochemistry and pharmacology: A review. Journal of Ethnopharmacology 138(2): 286-313.
Percival, M. 1998. Antioxidants. Clinical Nutrition Insights 31: 1-4.
Pokorny, J., N. Yanishlieva and M. Gordon. 2001. Antioxidant in Food: Practical Applications. Woodhead Publishing, Cambridge. 380 p.
Radušiene, J., B. Karpaviciene and Z. Stanius. 2012. Effect of external and internal factors on secondary metabolites accumucation in St. John's worth. Botanica Lithuanica 18(2): 101-108.
Saxena, M., J. Saxena, R. Nema, D. Singh and A. Gupta. 2013. Phytochemistry of medicinal plants. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry 1(6): 168-182.
Sharma, P., A.B. Jha, R.S. Dubey and M. Pessarakli. 2012. Reactive oxygen species, oxidative damage, and antioxidative defense mechanism in plants under stressful conditions. Journal of Botany, Article ID 217037, 26 p.
Szakiel, C. Paczkowski and M. Henry. 2010. Influence of environmental abiotic factors on the content of saponins in plants. Phytochemistry Reveiws 10(4): 471-491.
Usman, U.Z., A.B.A. Bakar and M. Mohamed. 2016. Phytochemical screening and comparison of antioxidant activity of water and ethanol extract propolis from Malasia. Internationa; Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences 8(5): 419-415.
Visht, S. and S. Chaturvedi. 2012. Isolation of natural product. Current Pharma Research 2(3): 584-599.
Zalke, A.S., B. Duraiswamy, U.B. Gandagule and N. Singh. 2013. Pharmacognostical evaluation of Cardiospermum halicacabum Linn. leaf and stem. Ancient Science of Life 33(1): 15-21.