การถ่ายทอดลักษณะแคระในเฟินกูดดอยใบมัน

บทคัดย่อ

เฟินกูดดอยใบมัน (Blechnum gibbum Mett.) เป็นเฟินต้นกระถางขนาดเล็กที่มีการใช้ประโยชน์ในหลายประเทศ ทั้งเขตกึ่งร้อนและเขตร้อนชื้น  เฟินกูดดอยใบมันแคระซึ่งเกิดจากการกระจายตัวในการเพาะสปอร์ของเฟินกูดดอยใบมันต้นปกติ มีลักษณะที่เหมาะสมยิ่งขึ้นในการใช้ประดับในพื้นที่จำกัด เช่นโต๊ะทำงาน ทำให้เป็นที่ต้องการของผู้บริโภค แต่เฟินกูดดอยใบมันแคระไม่สร้างสปอร์อันเป็นข้อจำกัดในการขยายพันธุ์ จึงได้ศึกษารูปแบบการถ่ายทอดลักษณะแคระโดยการเพาะสปอร์ซึ่งเก็บจากเฟินกูดดอยใบมันต้นที่มีลักษณะปกติซึ่งมีประวัติเคยให้ลูกจำนวนหนึ่งที่มีลักษณะแคระ เพื่อเป็นแนวทางผลิตเชิงการค้าในอนาคต  การศึกษาการกระจายตัวในรุ่นลูกจำนวน 7,463 ต้น พบว่ามีต้นปกติ จำนวน 2,341 ต้น และต้นแคระ จำนวน 5,122 ต้น ซึ่งเมื่อทดสอบโดย chi-square “goodness of fit test พบว่าลักษณะต้นแคระอยู่ภายใต้การควบคุมของอัลลีลแฝง จำนวน 4 ตำแหน่ง จึงกำหนดชื่อว่า อัลลีล d₁, d₂, d₃ และ d₄ ที่มีการทำงานแบบ duplicate recessive epistasis  ดังนั้นการผลิตเฟินกูดดอยใบมันแคระให้ได้ปริมาณมากในเชิงการค้า จึงสามารถใช้วิธีเพาะสปอร์จากต้นที่เป็น heterozygote ของยีนทั้งสี่ตำแหน่ง