การย้ายถิ่นระดับจังหวัดกับการเปลี่ยนแปลงของประชากรเกษตรในประเทศไทย

บทคัดย่อ

งานวิจัยฉบับนี้ศึกษาถึงความสัมพันธ์ของการย้ายถิ่นระดับจังหวัดกับการเปลี่ยนแปลงของสัดส่วนและโครงสร้างอายุประชากรเกษตรในประเทศไทย จากการศึกษาพบว่ากรุงเทพมหานครมีจำนวนประชากรย้ายถิ่นสุทธิมากที่สุดมาโดยตลอด  รองลงมาได้แก่จังหวัดในเขตปริมณฑล ขณะที่จังหวัดที่มีจำนวนประชากรย้ายถิ่นออกมากที่สุดหลายจังหวัดอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยส่วนใหญ่ได้ย้ายถิ่นไปยังกรุงเทพมหานคร สาเหตุมาจากความเป็นเมืองที่เติบโตในรูปแบบเอกนครทำให้ประชากรย้ายถิ่นข้ามจังหวัดมาเพื่อรายได้ที่สูงขึ้น ซึ่งเห็นได้จากความสัมพันธ์ระหว่างการเติบโตของผลผลิตทางเศรษฐกิจและร้อยละของการย้ายถิ่นสุทธิของแต่ละจังหวัด ผู้ย้ายถิ่นออกส่วนใหญ่มีอายุระหว่าง 15 ถึง 29 ปี จึงก่อให้เกิดสังคมเกษตรสูงวัย โดยพิจารณาจากค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ระหว่างร้อยละของการย้ายถิ่นออก กับสัดส่วนประชากรเกษตรสูงอายุที่เปลี่ยนแปลงในแต่ละจังหวัดมีค่า 0.61 สัดส่วนประชากรเกษตรสูงอายุโดยรวมทั้งประเทศเพิ่มขึ้นจาก 6.6 เปอร์เซ็นต์ เป็น 16.0 เปอร์เซ็นต์ ภายใน 30 ปี พบการเปลี่ยนแปลงสูงที่สุดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือซึ่งเพิ่มขึ้นจาก 4.6 เปอร์เซ็นต์ เป็น 16.9 เปอร์เซ็นต์ จึงสามารถสรุปได้ว่า การย้ายถิ่นระดับจังหวัดก่อให้เกิดสังคมเกษตรสูงวัยในประเทศไทย ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อเสถียรภาพของภาคเกษตรไทยได้