ความสามารถในการผสมข้ามสกุลย่อยของ กล้วยไม้รองเท้านารีบางชนิด

บทคัดย่อ

การศึกษาความเข้ากันได้ในการผสมข้ามสกุลย่อยของกล้วยไม้สกุลรองเท้านารีจำนวน 6 สกุลย่อย ได้แก่ Brachypetalum, Cochlopetalum, Paphiopedilum, Parvisepalum, Polyantha และ Sigmatopetalum ประกอบด้วยกล้วยไม้สกุลรองเท้านารี 18 ชนิด ที่ใช้เป็นตัวแทนในแต่ละสกุลย่อย โดยผสมแบบพบกันหมดและสลับพ่อ-แม่ พบว่ากล้วยไม้รองเท้านารีในสกุลย่อย Brachypetalum สามารถผสมข้ามกับสกุลย่อย Cochlopetalum, Paphiopedilum, Parvisepalum, Polyantha และ Sigmatopetalum ได้โดยมีการผสมติด 100, 100, 60, 100 และ 100 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ  สกุลย่อย Paphiopedilum สามารถผสมข้ามกับสกุลย่อย Brachypetalum, Cochlopetalum และ Sigmatopetalum ได้ โดยมีการผสมติด 60, 100 และ 100 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ  สกุลย่อย Parvisepalum สามารถผสมข้ามกับสกุลย่อย Brachypetalum, Paphiopedilum, Polyantha และ Sigmatopetalum ได้ โดยมีการผสมติด 60, 60, 100 และ 60 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ สกุลย่อย Polyantha สามารถผสมข้ามกับสกุลย่อย Brachypetalum, Cochlopetalum, Paphiopedilum, Parvisepalum และ Sigmatopetalum ได้ โดยมีการผสมติด 60, 100, 40,100 และ 100 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ  สกุลย่อย Sigmatopetalum สามารถผสมข้ามกับสกุลย่อย Brachypetalum, Cochlopetalum, Paphiopedilum, Parvisepalum และ Polyantha ได้ โดยมีการผสมติด 100, 100, 40, 80 และ 100 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ  สกุลย่อย Paphiopedilum ไม่สามารถผสมข้ามกับสกุลย่อย Parvisepalum และ Polyantha ได้ และสกุลย่อย Parvisepalum ไม่สามารถผสมข้ามกับสกุลย่อย Cochlopetalum ได้  การศึกษาความสมบูรณ์ของเมล็ดกล้วยไม้รองเท้านารีที่ติดฝัก พบว่าจากคู่ผสมทั้งหมด ลักษณะเมล็ดที่พบส่วนใหญ่เป็นเมล็ดสมบูรณ์มากกว่าเมล็ดลีบ ยกเว้นคู่ผสมระหว่าง P. charlesworthii x P. bellatulum, P. jackii x P. villosum, P. callosum x P. primulinum, P. callosum x P. jackii, P. bellatulum x P. primulinum, P. villosum x P. primulinum และ P. philippinense x P. jackii ที่พบลักษณะเมล็ดลีบมากกว่าเมล็ดสมบูรณ์