ประสิทธิภาพของเชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์ <I> Bacillus megaterium </I> สายพันธุ์ No.16 ในการควบคุม โรคกาบใบแห้งของข้าวพันธุ์ กข6
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การทดสอบประสิทธิภาพของเชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์ Bacillus megaterium สายพันธุ์ No.16 เพื่อควบคุมโรคกาบใบแห้งของข้าวพันธุ์ กข6 สาเหตุเกิดจากเชื้อรา Rhizoctonia solani เมื่อแยกและรวบรวบเชื้อราสาเหตุจากแปลงทดลองปลูกข้าวของสถานีพัฒนาที่ดินลำพูน ตำบลศรีบัวบาน อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน ได้จำนวน 4 ไอโซเลท คือ RSLPN-1, RSLPN-2, RSLPN-3 และ RLSPN-4 นำมาทดสอบความสามารถของเชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์ B. megaterium ในการยับยั้งการเจริญของเชื้อราสาเหตุบนอาหาร potato dextrose agar (PDA) โดยวิธี dual culture เป็นเวลา 4 วัน พบว่า เชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์สามารถยับยั้งการเจริญของเชื้อรา R. solani แต่ละไอโซเลทได้แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีเปอร์เซ็นต์การยับยั้งเท่ากับ 41.65, 26.78, 26.08 และ 42.35 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ สำหรับการทดสอบด้วยวิธี pour plate พบว่า เชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์มีประสิทธิภาพในการยับยั้งการเจริญของเชื้อรา R. solani ไอโซเลท RSLPN-2 และ RSLPN-4 มีเปอร์เซ็นต์การยับยั้งสูงมากกว่า 95 เปอร์เซ็นต์ แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อส่องดูภายใต้กล้องจุลทรรศน์ ปลายเส้นใยของเชื้อรา R. solani จากวิธีการทดสอบทั้ง 2 วิธี มีลักษณะผิดปกติเหมือนกัน จากนั้นทดสอบการควบคุมโรคกาบใบแห้งที่เกิดจากเชื้อรา R. solani ไอโซเลท RSLPN-4 โดยวิธีการพ่นชีวภัณฑ์เชื้อ B. megaterium ในสภาพเรือนทดลอง พบว่า ชีวภัณฑ์ดังกล่าวสามารถลดความรุนแรงของโรคกาบใบแห้งได้แตกต่างจากชุดควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แสดงให้เห็นว่าเชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์ B. megaterium สามารถควบคุมโรคกาบใบแห้งของข้าวพันธุ์ กข6 ในสภาพห้องปฏิบัติการและเรือนทดลองได้
Article Details
References
สายชล โนชัย และ สมบัติ ศรีชูวงศ์. 2550. ประสิทธิภาพของเชื้อราปฏิปักษ์ที่แยกได้จากเมล็ดข้าวขาวดอกมะลิ 105 ในการควบคุมโรคถอดฝักดาบในต้นกล้าข้าว. วารสารเกษตร 23(1): 59-65.
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. 2557. สถานการณ์สินค้าเกษตรที่สำคัญและแนวโน้ม ปี 2557. (ระบบออนไลน์). แหล่งข้อมูล: http://www.oae.go.th/download/journal/trends_FEB2557.pdf (7 เมษายน 2558).
เยาวพา สุวัตถิ. 2551. การใช้จุลินทรีย์ในการควบคุมศัตรูพืช. (ระบบออนไลน์). แหล่งข้อมูล: https://www.gpo.or.th/rdi1/ html/microbe.html (24 มีนาคม 2558).
Ajilogba, C. F., O. O. Babalola and F. Ahmad. 2013. Antagonistic effects of Bacillus species in biocontrol of tomato Fusarium wilt. Studies on Ethno-Medicine 7(3): 205-216.
Akgul, D. S. and M. Mirik. 2008. Biocontrol of Phytophthora capsici on pepper plants by Bacillus megaterium strains. Journal of Plant Pathology 90(1): 29-34.
Anh, S. W., R. L. Pena, B. L. Candole and T. W. Mew. 1986. A new scale for rice sheath blight disease assessment. IRRN 11(6): 17.
Chakraborty, U., B. Chakraborty and M. Basnet. 2006. Plant growth promotion and induction of resistance in Camellia sinensis by Bacillus megaterium. Journal of Basic Microbiology 46: 186-195.
Chin, K. M. and A. Bhandhufalck. 1990. The importance of crop growth stages for determining the application timing of disease control agents on rice. pp. 131-142. In: B.T. Grayson, M.B. Green and L.G. Copping (eds.). Pest Management in Rice. Elsevier, London.
Chumthong, A., M. Kanjanamaneesathian, A. Pengnoo and R. Wiwattanapatapee. 2008. Water-soluble granules containing Bacillus megaterium for biological control of rice sheath blight: formulation, bacterial viability and efficacy testing. World Journal of Microbiology and Biotechnology 24: 2499-2507.
Cook, R. J. 1993. Making greater use of introduced microorganisms for biological control of plant pathogens. Annual Review of Phytopathology 31: 53-80.
El-Banna, N. M. 2005. Effect of carbon source on the antimicrobial activity of the air flora. Would Journal of Microbiology and Biotechnology 21: 1451-1454.
Gomez, K. A. and A. A. Gomez. 1984. Statistical Procedures for Agricultural Research. 2nd edition. John Wiley & Sons, New York.
Kanjanamaneesathian, K., C. Kusonwiriyawong, A. Pengnoo and L. Nilratana. 1998. Screening of potential bacterial antagonists for control of sheath blight in rice and development of suitable bacterial formulations for effective application. Australasian Plant Pathology 27: 198-206.
Kanjanamaneesathian, K., R. Wiwattanapatapee, A. Pengnoo, K. Oungbho and A. Chumthong. 2007. Efficacy of novel formulations of Bacillus megaterium in suppressing sheath blight of rice caused by Rhizoctonia solani. Plant Pathology Journal 6(2): 195-201.
Kanjanamaneesathian, K., A. Chumthong, A. Pengnoo and R. Wiwattanapatapee. 2009. Bacillus megaterium suppresses major Thailand rice diseases. Asian Journal of Food and Agro-Industry (Special Issue): S154-S159.
Kildea, S., V. Ransbotyn, M. R. Khan, B. Fagan, G. Leonard, E. Mullins and F. M. Doohan. 2008. Bacillus megaterium shows potential of the biocontrol of Septoria tritici blotch of wheat. Biological Control 47: 37-45.
Larkin, R. P., D. P. Roberts and J. A. Gracia-Garza. 1998. Biological control of fungal diseases. pp. 149-191. In: D. Hutson and J. Miyamoto (eds.). Fungicidal Activity: Chemical and Biological Approaches to Plant Protection. John Wiley & Sons, New York.
Ou, S. H. 1985. Rice Diseases. 2nd edition. Commonwealth Mycological Institute, Kew, Surrey.
Park, D. S., R. J. Sayler, Y. G. Hong, M. H. Nam and Y. Yang. 2008. A method for inoculation and evaluation of rice sheath blight disease. Plant Disease 92: 25-29.
Pengnoo, A., C. Kusonwiriyawong, L. Nilratana and M. Kanjanamaneesathian. 2000. Greenhouse and field trials of the bacterial antagonists in pellet formulations to suppress sheath blight of rice caused by Rhizoctonia solani. BioControl 45: 245-256.
Savary, S., L. Willocquet, F. A. Elazegui, P.S. Teng, P. V. Du, D. Zhu, Q. Tang, S. Huang, X. Lin, H. M. Singh and R. K. Srivastava. 2000. Rice pest constraints in tropical Asia: characterization of injury profiles in relation to production situations. Plant Disease 84: 341-356.
Teng, P. S., C. Q. Torres, F. L. Nuque and S. B. Calvero. 1990. Current knowledge on crop losses in tropical rice. pp. 39-53. In: IRRI. Crop Loss Assessment in Rice. International Rice Research Institute, Manila.
Wiwattanapatapee, R., A. Chumthong, A. Pengnoo and M. Kanjanamneesathian. 2013. Preparation and evaluation of Bacillus megaterium-alginate microcapsules for control of rice sheath blight disease. World Journal of Microbiology Biotechnology 29: 1487-1497.