สถานภาพการผลิตและการตลาดสุราแช่พื้นบ้านในภาคเหนือตอนบน

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มุ่งชี้ให้ทราบถึงสถานภาพการผลิตและการตลาดสุราแช่พื้นบ้านของผู้ประกอบการ โดยทำการรวบรวมข้อมูลจากผู้ประกอบการในพื้นที่จังหวัดภาคเหนือตอนบนจำนวน 50 รายเพื่อประกอบการวิเคราะห์สถานภาพทางธุรกิจ การผลิต เทคโนโลยีการผลิต และการตลาด ผลการศึกษาพบว่า ผู้ประกอบการส่วนใหญ่เป็นผู้ประกอบการขนาดเล็กและดำเนินธุรกิจในรูปห้างหุ้นส่วนจำกัด โดยเป็นทั้งผู้ที่เคยมีและไม่เคยมีประสบการณ์ในการผลิตสุราแช่พื้นบ้านมาก่อน ผู้ประกอบการเหล่านี้ทำการผลิตสุราแช่พื้นบ้านหลากหลายชนิดแต่ส่วนใหญ่มุ่งเน้นไปที่การผลิตไวน์ผลไม้และไวน์สมุนไพร มีการใช้เทคโนโลยีการผลิตไม่สูงนัก เช่น ถังหมักส่วนใหญ่เป็นถังพลาสติก บางรายยังใช้โอ่งหมักสุราแช่พื้นบ้าน  การผลิตยังขาดสุขอนามัยที่ดี และส่วนใหญ่ใช้บรรจุภัณฑ์ที่เป็นขวดใช้แล้ว มีเพียงผู้ประกอบการส่วนน้อยที่มีการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ที่ดี ส่วนการตลาดสุราแช่พื้นบ้านของผู้ประกอบการส่วนใหญ่เป็นการตลาดเชิงรับ โดยเน้นที่ตลาดในท้องถิ่นและการรองรับนักท่องเที่ยวที่เข้ามาซื้อในแหล่งผลิตมากกว่าการทำตลาดเชิงรุก สุราแช่พื้นบ้านมีต้นทุนการผลิตที่แตกต่างกัน กล่าวคือ ไวน์ผลไม้มีต้นทุนโดยเฉลี่ยเท่ากับ 46.05 บาท/ขวด ไวน์สมุนไพรมีต้นทุนมากที่สุดเท่ากับ 53.16 บาท/ขวด และสาโทมีต้นทุนเพียงขวดละ 16.77 บาท ซึ่งประมาณร้อยละ 97 ของต้นทุนทั้งหมดเป็นต้นทุนผันแปร  ซึ่งเมื่อประเมินถึงผลตอบแทนสุทธิ พบว่า ผู้ประกอบการมีอัตรากำไรจากการผลิตสูงกว่าร้อยละ 65 ของราคาขาย

การพัฒนาทางด้านการผลิตและการตลาดสุราแช่พื้นบ้านของผู้ประกอบการยังมีไม่มากนัก ทั้งนี้เนื่องมาจากผู้ประกอบการประสบปัญหาการขาดความรู้และข้อมูลในด้านการผลิตและการใช้เทคโนโลยีการผลิตเพื่อปรับปรุง ผลผลิตและประสิทธิภาพการผลิต และด้านการตลาด ตลอดจนแหล่งเงินทุนหมุนเวียน ดังนั้นการจัดตั้งศูนย์ข้อมูลการผลิตและการตลาดที่ครบวงจรและการสนับสนุนด้านเงินทุนจึงเป็นสิ่งจำเป็นต่อการพัฒนาการผลิตและการตลาดสุรา แช่พื้นบ้าน นอกจากนี้ ผู้ประกอบการควรต้องมีการปรับปรุงด้านคุณภาพและความสะอาดปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ ตลอดจนการพัฒนาเอกลักษณ์ของผลิตภัณฑ์เพื่อเป็นจุดขายภายใต้ภาวะที่ตลาดมีการแข่งขันสูง