การจัดการหอยเชอรี่ในนาข้าวของเกษตรกรในบริเวณ เขตห้ามล่าสัตว์ป่าบึงบอระเพ็ด จังหวัดนครสวรรค์

บทคัดย่อ

การศึกษาการจัดการหอยเชอรี่ในนาข้าวบริเวณเขตห้ามล่าสัตว์ป่าบึงบอระเพ็ด จังหวัดนครสวรรค์ มีวัตถุประสงค์เพื่อการศึกษาข้อมูลพื้นฐานของเกษตรกร การทำนา การระบาดและการกำจัดหอยเชอรี่ และการนำหอยเชอรี่ไปใช้ประโยชน์ของเกษตรกรผู้ทำนาข้าวในบริเวณเขตห้ามล่าสัตว์ป่าบึงบอระเพ็ด จังหวัดนครสวรรค์ โดยทำการศึกษาจากเกษตรกรผู้ทำนาข้าวในบริเวณเขตห้ามล่าสัตว์ป่าบึงบอระเพ็ด จังหวัดนครสวรรค์ จำนวน 144 คน ประมวลผลโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ SPSS for windows นำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยตารางและแปรผลโดยการบรรยาย ได้ผลการวิจัยดังนี้

เกษตรกรจะทำนาปีละ 3 ครั้ง คือ นาปี 1 ครั้ง และนาปรัง 2 ครั้ง โดยมีการใช้สารเคมีในการกำจัดแมลงและ วัชพืช และมีการใช้ปุ๋ยเคมีในการทำนา ศัตรูพืชที่ทำความเสียหายแก่ข้าว คือ เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล หอยเชอรี่ หนูนา และปูนา นอกจากนั้นเกษตรกรส่วนใหญ่ไม่พบหอยโข่งในพื้นที่นาของตนเองมาเป็นเวลา 3 - 5 ปี

หอยเชอรี่ที่ระบาดในนาข้าวมีขนาดเฉลี่ย 5.72 เซนติเมตร โดยเมื่อระบาดหนักจะมีปริมาณเฉลี่ย 18.70 ตัวต่อตารางเมตร หอยเชอรี่ระบาดในทุกฤดูมาเป็นระยะเวลา 3-5 ปี เกษตรกรส่วนใหญ่กำจัดโดยใช้สารเคมีเอนโดซัลแฟน  ซึ่งมีผลให้สัตว์น้ำในนาข้าวลดลงแต่ทำให้ผลผลิตข้าวเพิ่มขึ้น และมีการใช้แรงงานในการกำจัดหอยเชอรี่น้อยลง เกษตรกรส่วนใหญ่ไม่ได้ใช้ประโยชน์จากหอยเชอรี่ และไม่ได้รับการส่งเสริมให้ใช้ประโยชน์จากหอยเชอรี่

สำหรับการเปรียบเทียบปริมาณหอยเชอรี่ที่ระบาดในนาข้าวระหว่างการทำนาในรอบปี การพบหอยโข่ง และวิธีการป้องกันและกำจัดหอยเชอรี่ พบว่า

1. ปริมาณหอยเชอรี่ที่ระบาดในนาข้าวไม่มีอิทธิพลใด ๆ ต่อการตัดสินใจทำนาในรอบปีของเกษตรกร


2. ปริมาณหอยเชอรี่ที่ระบาดในนาข้าวมีอิทธิพลต่อจำนวนหอยโข่งในนาข้าวอย่างเห็นได้ชัด


3. ปริมาณหอยเชอรี่ที่ระบาดในนาข้าวมีผลต่อการตัดสินใจในการเลือกใช้วิธีการกำจัดหอยเชอรี่