การปรับปรุงพันธุ์ผักกาดเขียวปลีลูกผสมโดยอาศัยยีนตัวผู้ เป็นหมันในไซโตพลาสซึม

บทคัดย่อ

ยีนตัวผู้เป็นหมันในไซโตพลาสซึมของผักกาดเขียวปลี ที่ได้รับจากมหาวิทยาลัยวิสคอนซิน สหรัฐอเมริกาได้ถูกนำมาถ่ายทอดเข้าสู่พันธุ์ผักกาดเขียวปลีที่ดี 8 สายพันธุ์ โดยการผสมข้าม ซึ่งสายพันธุ์ดังกล่าวได้ผ่านการคัดเลือกที่มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ทำการผสมกลับลูกผสมชั่วที่หนึ่งกับพันธุ์พ่อ 4 ครั้ง (BC₄) ได้ลูกผสม BC₄ ที่มีลักษณะเป็นหมัน ในปี 2539 ได้ทำการผสมข้ามระหว่าง BC₄ กับสายพันธุ์ผักกาดเขียวปลีที่ดีคือ 4OR₂ -3-4 ทำการทดสอบลูกผสมเปรียบเทียบกับพันธุ์การค้า ในฤดูหนาวปี 2540 พบว่า ลูกผสมส่วนใหญ่ไม่มีการห่อหัว แต่มีลูกผสม 2 สายพันธุ์ คือ (4-4 x 19-H-12) x4OR₂ -3-4 และ (4-4x2R₂) x 40R₂ -3-4 ที่ห่อหัว 100% และให้ผลผลิตสูงกว่าค่าเฉลี่ยของพันธุ์การค้า 34% และ 13% ตามลำดับ และทั้ง 2 สายพันธุ์ให้ผลผลิตสูงกว่าพันธุ์ 4OR₂ -3-4 ซึ่งเป็นพันธุ์พ่อ 25% และ 5% ตามลำดับ

            จากการศึกษาวิธีการผลิตเมล็ดพันธุ์ผักกาดเขียวปลี โดยวิธีการผสมเกสรโดยใช้มือ การผสมเกสรโดยใช้ผึ้ง และการผสมตามธรรมชาติ พบว่า การผสมเกสรโดยใช้มือให้ผลดีกว่า การผสมเกสรโดยผึ้งและการผสมตามธรรมชาติ  โดยให้น้ำหนักฝัก 0.1380 กรัม/ฝัก น้ำหนักเมล็ด 1.0016 กรัม/1,000 เมล็ด  และให้เมล็ด 8.5 เมล็ด/ฝัก