ผลกระทบของการปลูกกาแฟต่อการเปลี่ยนแปลงด้านเศรษฐกิจสังคมและสิ่งแวดล้อมของเกษตรกรบนที่สูงในภาคเหนือตอนบน

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ของการวิจัยนี้ เพื่อศึกษาผลกระทบของการส่งเสริมการปลูกกาแฟต่อสภาวะเศรษฐกิจสังคมและสิ่งแวดล้อมบนที่สูง และศึกษาระบบการผลิตกาแฟอราบีก้าที่เหมาะสมของเกษตรกรชาวเขาที่ปลูกกาแฟในภาคเหนือตอนบนทำการศึกษาโดยใช้วิธีการวิจัยแบบสหวิชาการ โดยใช้แบบสัมภาษณ์เกษตรกรชาวเขา ร่วมกับวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพโดยกำหนดคำถามหลัก  และเข้าไปพูดคุยพบปะกับเกษตรกรชาวเขาผู้ปลูกกาแฟ เกษตรกรจำนวนพื้นที่ที่นำมาศึกษา ทั้งหมด 7 หมู่บ้าน จากผลการวิเคราะห์ข้อมูลพบว่าระบบการปลูกกาแฟในสภาพปัจจุบันแบ่งได้ 3 ระบบ คือ

1. ระบบการปลูกกาแฟอย่างเดียว


2. ระบบการปลูกกาแฟร่วมกับพืชอื่น ได้แก่ ร่วมกับไม้ป่า หรือ ร่วมกับเมี่ยงและไม้ป่า หรือไม้ผลเศรษฐกิจ เเละ


3. ระบบการปลูกกาแฟในสวนหลังบ้าน

ซึ่งแต่ละระบบการปลูกกาแฟมีลักษณะเด่นและด้อยของตนเอง มีผลกระทบทางเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อมบนที่สูง ตลอดจนปัญหาที่เกิดขึ้นกับการปลูกกาแฟในแต่ละระบบที่แตกต่างกัน จากข้อมูลสนับสนุนด้านต่าง ๆ ระบบการปลูกกาแฟร่วมกับไม้ผลเศรษฐกิจ น่าจะดีกว่าระบบอื่น ๆ เพราะเป็นการลดความเสี่ยงทางด้านการตลาดและศัตรูพืช เพราะมีความหลากหลายของพืชที่ปลูก ให้ผลตอบแทนสูงกว่าระบบอื่น ๆ มีการอนุรักษ์ดินและน้ำ เนื่องจากพืชที่ปลูกเป็นพืชยืนต้น เกษตรกรลดการบุกรุกทำลายป่าเพื่อทำไร่เลื่อนลอยเป็นแนวทางทำการเกษตรเพื่อจะนำไปสู่ระบบการเกษตรแบบยั่งยืน