การตอบสนองต่อปุ๋ยและการคาดคะเนผลผลิตของข้าวไร่ในสภาพการเพาะปลูกแบบชาวเขาในจังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การทดลองได้กระทำในจังหวัดเชียงใหม่ บนที่สูง 3 แห่ง ในระหว่างฤดูฝน พ.ศ. 2527 เพื่อศึกษาการตอบสนองของปุ๋ยและการคาดคะเนผลผลิตของข้าวไร่ ภายใต้ระบบการปลูกข้าวไรแบบดั้งเดิมของเกษตรกรชาวไทยภูเขา จากการศึกษาพบว่า ผลผลิตของชาวไร่ในแปลงที่ไม่ได้ใส่ปุ๋ยแตกต่างกันมากขึ้นกับความอุดมสมบูรณ์ของดินในแต่ละท้องที่ ผลผลิตที่ได้รับมีสหสัมพันธ์อย่างสูงกับระดับของ pH ฟอสฟอรัสและโปแตสเซียมในดิน อย่างไรก็ตามจากการวิเคราะห์ทางสถิติแบบ Stepwise regression พบว่าผลผลิตของข้าวไรสามารถที่จะคาดคะเนได้เป็นอย่างดี จากการใช้สมการรวมของ pH และ ความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัส ส่วนโปแตสเซียมนั้น ไม่จำเป็นต้องนำมาใช้ร่วมในการพิจารณา

ถึงแม้ว่าปุ๋ยไนโตรเจนและฟอสฟอรัสจะมีอิทธิพลอย่างเด่นชัดต่อการเพิ่มผล ผลิตของชาวไร อย่างไรก็ตาม เปอร์เซ็นต์การเพิ่มขึ้นของผลผลิตจะมีมากในดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ ส่วนดินที่มีความอุดมสมบูรณ์สูง เปอร์เซ็นต์การเพิ่มของผลผลิตจะอยู่ในระดับที่ต่ำกว่า