ผลของการจัดการปุ๋ยที่แตกต่างกันต่อการเติบโต คุณภาพและผลผลิตกาแฟอะราบิกาที่ปลูกบนพื้นที่สูง จังหวัดเชียงใหม่

Main Article Content

ลลิชา พานทอง
ยุพา จอมแก้ว
ณัฐชนน สันธทรัพย์
ชูชาติ สันธทรัพย์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะประเมินผลของการจัดการปุ๋ยที่แตกต่างกันต่อการเติบโต, ปริมาณและคุณภาพของผลผลิตกาแฟอะราบิกาที่ปลูกบนพื้นที่สูง ซึ่งได้ดำเนินการทดลอง ณ สถานีวิจัยและศูนย์ฝึกอบรมเกษตรที่สูงขุนช่างเคี่ยนไร่หน้า (site A) อำเภอเมืองเชียงใหม่ และสถานีเกษตรที่สูงหนองหอย อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ โดยวางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ภายในบล็อก (randomized complete block design: RCBD) จำนวน 3 ซ้ำ ประกอบด้วยกรรมวิธีการจัดการปุ๋ย 4 กรรมวิธี คือ 1) ใส่ปุ๋ยเคมีตามอัตราที่เกษตรกรนิยมปฏิบัติในพื้นที่ (ไนโตรเจน 54.00 กรัม/ต้น ฟอสฟอรัส 54.00 กรัม/ต้น และโพแทสเซียม 54.00 กรัม/ต้น) 2) ใส่ปุ๋ยหมัก (3.00 กิโลกรัม/ต้น) 3) ใส่ปุ๋ยเคมีในอัตราที่ประเมินจากความต้องการธาตุอาหารหลักของกาแฟและความอุดมสมบูรณ์ดิน (ไนโตรเจน 49.98 กรัม/ต้น) 4) กรรมวิธีควบคุม ไม่ใส่ปุ๋ย ผลการศึกษาพบว่าการจัดการปุ๋ยตามกรรมวิธีที่ 1-3 ไม่ทำให้ความสูง ความกว้างทรงพุ่ม เส้นผ่านศูนย์กลางลำต้น ธาตุอาหารหลักในใบ ปริมาณและคุณภาพผลผลิตของกาแฟอะราบิกาแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ อย่างไรก็ตามการจัดการปุ๋ยตามกรรมวิธีที่ 3 (ไนโตรเจน 49.98 กรัม/ต้น) มีแนวโน้มช่วยส่งเสริมการเติบโตและปริมาณผลผลิตได้ดีกว่ากรรมวิธีอื่น ๆ ต้นกาแฟอะราบิกาทั้ง 2 พื้นที่ มีความสูงเฉลี่ย 236.67 และ 252.84 เซนติเมตร น้ำหนักสดผลเฉลี่ย 1.75 และ 1.49 กรัม/ผล เส้นผ่านศูนย์กลางผลเฉลี่ย 14.55 และ 13.14 เซนติเมตร ปริมาณกรดทั้งหมดที่ไทเทรตได้เฉลี่ย 0.16 และ 0.13 เปอร์เซ็นต์ และผลผลิตเฉลี่ย 8.38 และ 6.36 กิโลกรัม/ต้น ตามลำดับ

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Ahmad, R., A. Naseer, A. Zahir, M. Arshad, T. Sultan and M.A. Ullah. 2006. Integrated use of recycled organic waste and chemical fertilizers for improving maize yield. International Journal of Agriculture and Biology 8(6): 840 - 843.

Angkasith, P. and B. Warrit. 2004. Cultivation and Production of Arabica Coffee at High Altitudes. High Research and Training Center, Faculty of Agriculture, Chiang Mai University, Chiang Mai. 299 p. (in Thai)

Aspel, C., P.N.C. Murphy, M.J. McLaughlin and P.J. Forrestal. 2022. Sulfur fertilization strategy affects grass yield, nitrogen uptake, and nitrate leaching: A field lysimeter study. Journal of Plant Nutrition and Soil Science 185(2): 209 - 220.

Association of Official Analytical Chemists. 2000. Official Methods of Analysis. 17th ed. Association of Official Analytical Chemists, Washington, DC. 771 p.

Bote, A.D., B. Ayalew, F.L. Ocho, N.P.R. Anten and J. Vos. 2018. Analysis of coffee (Coffea arabica L.) performance in relation to radiation levels and rates of nitrogen supply I. Vegetative growth, production and distribution of biomass and radiation use efficiency. European Journal of Agronomy 92: 115 - 122.

Central Coffee Research Institute. 2000. Coffee Guide. 6th ed. Central Coffee Research Institute, Karnataka. 329 p.

Chapin, F.S., E. Schulze and H.A. Mooney. 1990. The ecology and economics of storage in plants. Annual Review of Ecology and Systematics 21: 423 - 447.

Chiangmai Land Development Station. 2023. Soil series map of Chiang Mai. (Online) Available: http://www.chiangmailand.go.th/data/soil/soil_series.html (October 6, 2023). (in Thai)

Clarke, R.J. and R. Macrae. 1985. Coffee: Volume 1: Chemistry. Elsevier Applied Science, London. 306 p.

Clifford, M.N and K.C. Willson. 1985. Coffee: Botany, Biochemistry and Production of Beans and Beverage. The AVI Publishing Company, Westport, Connecticut. 457 p.

De Lima, L.C., A.C. Goncalves, A.L.T. Fernandes, R.D.O. Silva and R.M.Q. Lana. 2016. Growth and productivity of coffee irrigated according to different sources of nitrogen. Coffee Science 11(1): 97 - 107.

Department of Agricultural Extension. 2011. Cultivation of arabica coffee. (Online). Available: https://esc.doae.go.th/wp-content/uploads/2020/02/Arabica.pdf (July 1, 2023). (in Thai)

Department of Trade Negotiations. 2022. Coffee products. (Online). Available: https://api.dtn.go.th/files/v3/6253f844ef4140eb2c3b124e/download (February 3, 2023). (in Thai)

Gonthier, D.J., J.D. Witter, A.L. Spongberg and S.M. Philpott. 2011. Effect of nitrogen fertilization on caffeine production in coffee (Coffea arabica). Chemoecology 21: 123 - 130.

Ibrahim, A.M. and G.A.A. El-Samad. 2009. Effect of different irrigation regimes and partial substitution of N-mineral by oganic manures on water use, growth and productivity of pomegranate trees. European Journal of Scientific Research 38(2): 199 - 218.

International Coffee Organization. 2021. The future of coffee investing in youth for a resilient and sustainable coffee sector. (Online). Available: https://www.internationalcoffeecouncil.com/_files/ugd/0dd08e_b2c2768ae87045e383962ce14ef44925.pdf (February 3, 2023).

Kalra, Y. P. 1998. Handbook of Reference Methods for Plant Analysis. CRC Press, Boca Raton, Florida. 287 p.

Korsamphan, C. 2011. Process Coffee Roasted Production for Farmer. Faculty of Agriculture, Chiang Mai University, Chiang Mai. 36 p. (in Thai).

Korsamphan, C. 2014. Arabica Coffee. Wanida Printing Company, Chiang Mai. 71 p. (in Thai)

Korsamphan, C., V. Boonma, C. Chumpan and W. Keawwijit. 2019. Physical and cup quality of selected arabica coffee varieties in the Royal Project promoted and development area. Research report. Faculty of Agriculture, Chiang Mai University, Chiang Mai. 95 p. (in Thai)

Kraitong, T., Y. Kasinkasamepong, P. Ngangoranatigarn and O. Nuthong. 2015. Plant nutrition management of robusta coffee based on soil and plant fertility evaluation. Research report. Chumphon Horticultural Research Centre, Chumphon. 63 p. (in Thai)

Land Development Department. 2007. Soil improvement and soil amendments for coffee production. (Online). Available: http://www.ldd. go.th/menu_Dataonline/ G2/G2_10. Pdf (September 6, 2020). (in Thai)

MaeTha District Agricultural Extension Office. 2013. Pruning method. (Online) Available: http://www.lampang.go.th/db_lap/km/50/50_2.doc (September 6, 2020). (in Thai)

Melke, A. and F. Ittana. 2015. Nutritional requirement and management of arabica coffee (Coffea arabica L.) in Ethiopia: National and global perspectives. American Journal of Experimental Agriculture (5): 400 - 418.

Minamisawa, M., S. Yoshida and N. Takai. 2004. Determination of biologically active substances in roasted coffees using a diode-array HPLC system. Analytical Sciences 20: 325 - 328.

Mitchell, H.W. 1988. Cultivation and harvesting of arabica coffee tree. pp. 43-90. In: R.J. Clarke and R. Macre (eds.). Coffee: Volume 4: Agronomy. Elsevier Applied Science, London.

Mufwanzala, N. and O. Dikinya. 2010. Impact of poultry manure and its associated salinity on the growth and yield of spinach (Spinacea oleracea) and carrot (Daucus carota). International Journal of Agriculture & Biology 12(4):489 - 494.

Naka, P., P. Ngangoranathikarn, M. Hunthavee, S. Thuantavee, Y. Kasinkasamepong and P. Wutisin. 2004. Coffee. Horticulture Research Institute. Department of Agriculture, Bangkok. 80 p. (in Thai)

Novozamsky, I., R. van Eck, J. Ch. van Schouwenburg, and I. Walinga. 1974. Total nitrogen determination in plant material by means of the indophenol-blue method. Netherlands Journal of Agricultural Science 22: 3 - 5.

Osotsapar, Y. 2000. Plant Nutrients. Kasetsart University Press, Bangkok. 424 p. (in Thai)

Pomnoi, K. 1994. Effect of Nitrogen, Phosphorous and Trace Elements on Growth and Yield of arabica coffee plants. M.S. Thesis. Chiang Mai University, Chiang Mai. 115 p. (in Thai)

Powlson, D.S. and C.J. Dawson. 2022. Use of ammonium sulphate as a sulphur fertilizer: implications for ammonia volatilization. Soil Use and Management 38(1): 622 - 634.

Santasup, C. 2013. Nutrient management. pp. 227-238. In: T. Rudcharate, W. Kumpoun and T. Jaroenkit (eds.). Mango: Production and Post Harvest Technology. Wanida Printing Company, Chiang Mai. (in Thai)

Suwanwong, S. 2001. Analysis of Plant Nutrients. Kasetsart University Press, Bangkok. 141 p. (in Thai)

Torres-Olivar, V., O.G. Villegas-Torres, M.L. Dominguez-Patino, H. Sotelo-Nava, A. Rodriguez-Martinez, R.M. Melgoza-Aleman, L.A. Valdez-Aguilar and I. Alia-Tejacal. 2014. Role of nitrogen and nutrients in crop nutrition. Journal of Agricultural Science and Technology 4: 29 - 37.

Winston, E.C., J. Littlemore, P. Scudamore-Smith, P.J. O’Farrell, D. Wiffen and V.J. Doogan. 1992. Effect of nitrogen and potassium on growth and yield of coffee (Coffea arabica L.) in tropical Queensland. Australian Journal of Experimental Agriculture 32(2): 217 - 224.