ความสัมพันธ์ของคาร์บอนอินทรีย์โดยวิธีเพอร์แมงกาเนตออสซิไดส์เซเบิลกับอินทรียวัตถุ เพื่อเป็นดัชนีคุณภาพของดินปลูกลำไยและดินปลูกข้าว

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของดินปลูกข้าวและดินปลูกลำไยต่อปริมาณอินทรียวัตถุในดิน (Soil Organic Matter; SOM) และคาร์บอนอินทรีย์ที่ย่อยสลายง่ายโดยวิธีเพอร์แมงกาเนตออสซิไดส์เซเบิล (Permanganate Oxidizable Carbon; POXC) ที่นำไปสู่ความสัมพันธ์ของ SOM และ POXC เพื่อเป็นดัชนีชี้วัดคุณภาพดิน วางแผนการทดลองแบบ Factorial in Randomized Complete Block Design (RCBD) โดยมี 2 ปัจจัย ซึ่งปัจจัยที่ 1 คือ พื้นที่ศึกษา ได้แก่ อำเภอแม่แตง สันทราย ดอยสะเก็ด พร้าว และสารภี ปัจจัยที่ 2 คือ รูปแบบการใช้ที่ดิน ได้แก่ ดินปลูกข้าวและดินปลูกลำไย ผลการศึกษาพบว่า ค่าเฉลี่ยปริมาณ SOM, POXC         และความหนาแน่นรวมของดิน (Bulk density; Bd)     ของดินปลูกลำไยมีค่าร้อยละ 2.65, 1.0976 ก./กก.           และ 1.22 ก./ลบ.ซม. สูงกว่าดินปลูกข้าวที่มีค่าร้อยละ 2.45, 1.0797 ก./กก. และ 1.14 ก./ลบ.ซม. ตามลำดับ ความสัมพันธ์ระหว่าง SOM กับ POXC ในดินปลูกข้าวจากพื้นที่ของ 5 อำเภอ มีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (r) ใกล้เคียงกัน ในขณะที่ความหนาแน่นรวมของดิน (Bd) ของอำเภอแม่แตงมีค่ามากที่สุด SOM เป็นคาร์บอนอินทรีย์ส่วนหนึ่งที่ได้จากการย่อยสลายของเศษซากวัสดุอินทรีย์ มีองค์ประกอบคาร์บอนที่เป็นส่วนที่ย่อยสลายยากและส่วนที่ย่อยสลายง่าย (POXC) ทำให้สรุปได้ว่าดินปลูกพืชที่มีการไถพรวนอย่างรุนแรงและการใส่ปุ๋ยเคมีเพียงอย่างเดียวเป็นตัวเร่งการย่อยสลาย SOM ของดิน ทำให้ได้ส่วนของ POXC ซึ่งเป็นดัชนีตัวชี้วัดที่สำคัญที่มีผลต่อคุณภาพของดิน และควรมีการพัฒนาชุดตรวจ POXC เพื่อเป็นค่าชี้วัดคุณภาพดินในระดับภาคสนามต่อไป