ผลของชนิดแมลงอาศัยต่อชีววิทยาของแตนเบียน Microplitis manilae Ashmead (Hymenoptera: Braconidae)

ผู้แต่ง

  • ณัฐริกา สีขาว ภาควิชากีฏวิทยา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพฯ
  • เบญจคุณ แสงทองพราว ภาควิชากีฏวิทยา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพฯ
  • อัญชนา ท่านเจริญ ภาควิชากีฏวิทยา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพฯ

คำสำคัญ:

การควบคุมโดยชีววิธี, การเบียน, หนอน, กระทู้ข้าวโพดลายจุด, แมลงศัตรูธรรมชาติ

บทคัดย่อ

แตนเบียน Microplitis manilae เป็นแตนเบียนภายใน (Endoparasitoid) ที่เบียนหนอนในสกุล Spodoptera ในประเทศไทยพบหนอนกระทู้ 3 ชนิดจำนวนมาก คือ หนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุด (Spodoptera frugiperda) หนอนกระทู้ผัก (S. litura) และหนอนกระทู้หอม (S. exigua) การควบคุมโดยชีววิธีด้วยการใช้แตนเบียนเป็นทางเลือกหนึ่งที่ถูกนำมาใช้กำจัดแมลงโดยชีววิธีเพื่อลดการใช้สารเคมี งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาชีววิทยาของแตนเบียน Microplitis manilae ซึ่งประกอบด้วย ระยะเวลาที่ใช้ในการพัฒนา เปอร์เซ็นต์การเบียน อัตราส่วนเพศ อายุขัย และความดกของไข่ ในแมลงอาศัย 3 ชนิด ได้แก่ หนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุด S. frugiperda หนอนกระทู้ผัก S. litura และหนอนกระทู้หอม S. exigua ผลการศึกษาพบว่า ชนิดของแมลงอาศัยมีผลต่อชีววิทยาของแตนเบียน M. manilae โดย S. exigua มีผลให้แตนเบียนมีเปอร์เซ็นต์การเบียนสูง (41.66 เปอร์เซ็นต์) อัตราส่วนเพศเมียมากกว่าเพศผู้ (1:0.9) และมีความดกของไข่สูงสุด (16.70 ฟองต่อเพศเมีย 1 ตัว) เหมาะสมที่จะนำไปใช้เป็นแมลงอาศัยในการเพาะเลี้ยงเพิ่มปริมาณในงานการควบคุมแมลงศัตรูพืชโดยชีววิธีแบบเพิ่มพูนแผ่ขยาย รองลงมาคือ S. frugiperda ส่วน S. litura ไม่เหมาะที่จะใช้เป็นแมลงอาศัยในการเพาะเลี้ยงเพิ่มปริมาณแตนเบียนชนิดนี้

References

Baudron, F., M.A. Zaman-Allah, I. Chaipa, N. Chari and P. Chinwada. 2019. Understanding the factors influencing fall armyworm (Spodoptera frugiperda J.E. Smith) damage in African smallholder maize fields and quantifying its impact on yield. A case study in Eastern Zimbabwe. Crop Protection 120: 141-150.

Bertschy, C., T.C.J. Turlings, A. Bellotti and S. Dorn. 2000. Host stage preference and sex allocation in Aenasius vexans, an encyrtid parasitoid of the cassava mealybug. Entomologia Experimentalis et Applicata. 95(3): 283-291.

Capinera, J.L. 2020. Common name: beet armyworm scientific name: Spodoptera exigua (Hübner) (Insecta: Lepidoptera: Noctuidae). [Online]. Available https://entnemdept.ufl.edu/creatures/veg/leaf/beet_armyworm.htm (January 25, 2022).

Day, R., P. Abrahams, M. Bateman, T. Beale, V. Clottey, M. Cock, Y. Colmenarez, N. Corniani, R. Early, J. Godwin, J. Gomez, P.G. Moreno, S.T. Murphy, B. Oppong-Mensah, N. Phiri, C. Pratt, S. Silvestri and A. Witt. 2017. Fall Armyworm: Impacts and Implications for Africa. Outlooks on Pest Management 28(5): 196-201.

Godfray, H.C.J. 1994. Parasitoids: Behavioral and Evolutionary Ecology. Princeton: Princeton University Press. 473 p.

Häckermann, J., A.S. Rott and S. Dorn. 2007. How two different host species influence the performance of a gregarious parasitoid: host size is not equal to host quality. Journal of Animal Ecology 76(2): 376-383.

King, B.H. 1987. Offspring sex-ratios in parasitoid wasps. Quarterly Review of Biology 62(4): 367-396.

King, B.H. 1993. Sex Ratio Manipulation by Parasitoid Wasps. pp. 418-441. In Wrench, D.L. and M.A. Ebbert (eds.). Evolution and Diversity of Sex Ratio in Insects and Mites. New York: Chapman and Hall.

Maes, K. 2014. Spodoptera litura (taro caterpillar): invasive species compendium. [Online]. Available https://doi.org/10.1079/cabicompendium.44520 (January 25, 2022).

Qiu, B., Z.S. Zhou, S.P. Luo and Z.F. Xu. 2012. Effect of temperature on development, survival, and fecundity of Microplitis manilae (Hymenoptera: Braconidae). Environmental Entomology 41(3): 657-664.

Qiu, B., Z. Zhou and Z. Xu. 2013. Age preference and fitness of Microplitis manilae (Hymenoptera: Braconidae) reared on Spodoptera exigua (Lepidoptera: Noctuidae). Florida Entomologist 96(2): 602-609.

Rajapakse, Rohan H.S., T.R. Ashley and V.H. Waddill. 1985. Biology and host acceptance of Microplitis manilae (Hymenoptera: Braconidae) raised on fall armyworm larvae Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae). Florida Entomologist 68(4): 653-657.

Rwomushana, I. 2019. Spodoptera frugiperda (fall armyworm): invasive species compendium. [Online]. Available https://doi.org/10.1079/cabicompendium.29810 (January 25, 2022).

Srivastava, M.J. and R. Singh. 1995. Sex ratio adjustment by a koino-biotic parasitoid Lysiphlebus delhiensis (Subba Rao & Sharma) (Hymenoptera: Aphidiidae) in response to host size. Biological Agriculture and Horticulture 12(1): 15-28.

Strand, M.R. and L.L. Pech. 1995. Immunological basis for compatibility in parasitoid-host relationships. Annual Review of Entomology 40: 31-56.

Sun, J.S. and S.S. Huang. 2010. Evaluation of potential control ability of Snellenius manilae (Ashmead) against Spodoptera exigua (Hübner). Acta Ecologica Sinica 30: 1494-1499.

Taylor, J.E. and D.G. Riley. 2008. Artificial infestations of beet armyworm, Spodoptera exigua (Lepidoptera: Noctuidae), used to estimate an economic injury level in tomato. Crop Protection 27: 268-274.

Xing, B., L. Yang, A. Gulinuer, F. Li and S. Wu. 2022. Effect of pupal cold storage on reproductive performance of Microplitis manilae (Hymenoptera: Braconidae), a larval parasitoid of Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae) Insects 449(13): 1-13.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

25-08-2024