การเปรียบเทียบการเจริญเติบโต ผลผลิต และปริมาณแลคโตนรวม ของฟ้าทะลายโจรต่างสายพันธุ์ที่ปลูกในถังไลซิมิเตอร์

ผู้แต่ง

  • ปริญญาวดี ศรีตนทิพย์ สถาบันวิจัยเทคโนโลยีเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ลำปาง
  • ชิติ ศรีตนทิพย์ สถาบันวิจัยเทคโนโลยีเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ลำปาง
  • เสกสรร วงศ์ศิริ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ลำปาง
  • มนัสวี วังไชยเลิศ สถาบันวิจัยเทคโนโลยีเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ลำปาง
  • บุศรินทร์ บุญเต็ม สถาบันวิจัยเทคโนโลยีเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ลำปาง

DOI:

https://doi.org/10.14456/jare-mju.2025.21

คำสำคัญ:

ฟ้าทะลายโจร , การเจริญเติบโต , ปริมาณแลคโตนรวม , ถังไลซิมิเตอร์

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบการเจริญเติบโต ผลผลิต และปริมาณแลคโตนรวม  ของฟ้าทะลายโจร 4 สายพันธุ์ ที่ปลูกในชุดศึกษาการใช้น้ำและธาตุอาหารพืช ดำเนินการทดลอง ณ สถาบันวิจัยเทคโนโลยีเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา จังหวัดลำปาง โดยวางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ (CRD) จำนวน 4 กรรมวิธี กรรมวิธีละ 8 ซ้ำ ได้แก่ สายพันธุ์พิจิตร 4-4 สายพันธุ์พิษณุโลก 5-4 และพันธุ์การค้า 2 สายพันธุ์ คือ สายพันธุ์ตราภูเขาทอง และสายพันธุ์ตราสี่ทิศ ผลการทดลองพบว่าทั้ง 4 สายพันธุ์ มีการเจริญเติบโตทางลำต้นและข้อมูลสรีรวิทยา ที่ไม่แตกต่างกันทางสถิติ แต่มีปริมาณผลผลิต องค์ประกอบของผลผลิต และปริมาณสารสำคัญต่างกัน โดยสายพันธุ์พิษณุโลก 5-4 และสายพันธุ์ตราสี่ทิศ ให้น้ำหนักแห้ง สูงที่สุด มีค่าเฉลี่ย 20.26 และ 20.74 กรัมต่อต้น ตามลำดับ ขณะที่สายพันธุ์พิจิตร 4-4 และสายพันธุ์ตราภูเขาทอง   มีน้ำหนักแห้งเฉลี่ย 17.12 และ 16.28 กรัมต่อต้น ตามลำดับ ส่วนปริมาณแลคโตนรวมโดยคำนวณเป็น แอนโดรกราโฟไลด์ พบว่าทั้ง 4 สายพันธุ์ มีค่าสูงกว่ามาตรฐานของสมุนไพรฟ้าทะลายโจร โดยมีค่าเฉลี่ยระหว่าง 23.64–27.70 กรัม/ 100กรัม น้ำหนักแห้ง โดยสายพันธุ์พิจิตร  4-4 มีค่าเฉลี่ยสูงที่สุด

เอกสารอ้างอิง

Chaemcheun, K., S. Anuttato, P. kheawpumpuang and C. Kongnakhon. 2020. Andrographis Paniculata: High-Quality Varieties for Combating the COVID-19 Crisis. 8 p. In Research Report. Phitsanulok: Office of Agricultural Research and Development Region 2. [in Thai]

Department of Medical Sciences, Ministry of Public Health. 2016. Thai Herbal Pharmacopoeia 2016. Bangkok: The Agricultural Co-operative Federation of Thailand. 659 p.

Ditchaiwong, Ch., S. Chamchumroon, D. Tonpayom, M. Saengphet, S. Prasongsap, J. Suphaphon, S. Chingduang, K. Tawong, S. Wanasit, T. Pudchang, P. Rungrawee, W. Toliang, and S. Chaikiattiyos. 2015. Research and Development of Andrographis Paniculata (Burm. F.) Nees for Increasing Yield and Qualities. 14 p. In Research Report. Bangkok: Department of Agriculture. [in Thai]

Hoagland, D.R. and D.I. Arnon. 1938. The water-culture method for growing plants without soil. Circular. California Agricultural Experiment Station 347: 1–39.

Liphan, S. 2023. Influence of different cultivars and cutting lengths on growth of Kalmegh (Andrographis paniculata (Burm. f.) Nees). Rajabhat agric. 22(1): 31–40. [in Thai]

Office of the Permanent Secretary for Ministry of Agricultural and Cooperatives. 2023. Assessment of Herbal Product Production by the Ministry of Agriculture and Cooperatives. Bangkok: Office of the Permanent Secretary for Ministry of Agricultural and Cooperatives. 69 p. [in Thai]

Onsa, N.E., S.K. Prasad, T. Chaiyaso, C. Lumsangkul and S.R. Sommano. 2022. Phenotypic and chemotypic relations among local Andrographis paniculata (Burm. f.) Wall landrace Collection. Horticulturae 8(10): 978.

Phongphrom, A., A. Watthanathiratham, P. Kaewfu, P. Premying and N. Hinkaew. 2021. Cultivation of Medicinal Herbs: Andrographis Paniculata. Bangkok: Technology Transfer and Development Offices and Agricultural Land Reform Office. 15 p. [in Thai]

Sakuanrungsirikul, S., A. Jetana, P. Buddanoi and J. Dithachaiyawong. 2008. Intraspecific variability assessment of Andrographis paniculata collections using molecular markers. Acta Horticulturae 786(10): 283–286.

Sharma, S. and Y.P. Sharma. 2018. Comparison of different extraction methods and HPLC method development for the quantification of andrographolide from Andrographis paniculata (Burm. f.) Wall. ex Nees. Annals of Phytomedicine 7(1): 119–130.

Supakamnerd, N. 1999. Analysis of ammonium nitrogen by colorimetric method. Chiang Rai: Chiang Rai Horticultural Research Center. 2 p. [in Thai]

Suriyaphromchai, P., C. Ditchaiwong, L. Anukhun and S. Meesuk. 2011. Testing Andrographis Paniculata Varieties for Recommended Cultivation. 46 p. In Research Report. Bangkok: Department of Agriculture, Office of Agricultural Research and Development Region 1, Phare Agricultural Research and Development Center. [in Thai]

Talei, D. 2019. Morpho-physiological diversity of Andrographis paniculata accessions using multivariate analysis. Horticulture International Journal 3(4): 173–177.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

26-08-2025

รูปแบบการอ้างอิง

ศรีตนทิพย์ ป. ., ศรีตนทิพย์ ช. ., วงศ์ศิริ เ., วังไชยเลิศ ม. ., & บุญเต็ม บ. . (2025). การเปรียบเทียบการเจริญเติบโต ผลผลิต และปริมาณแลคโตนรวม ของฟ้าทะลายโจรต่างสายพันธุ์ที่ปลูกในถังไลซิมิเตอร์. วารสารวิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร, 42(2), 1–9. https://doi.org/10.14456/jare-mju.2025.21

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย