ศักยภาพทางชีวภาพและตารางชีวิตของด้วงเต่าสีส้มเมื่อเลี้ยงด้วยเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลและเพลี้ยจักจั่นสีเขียว

Main Article Content

ฉัตรชัย พรโสภณ
วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ
ปาณิสรา เทพกุศล
ไสว บูรณพานิชพันธุ์
จิราพร กุลสาริน

บทคัดย่อ

กระบวนการเลี้ยงเพิ่มจำนวนด้วงเต่าสีส้ม (Micraspis discolor (Fabricius)) (Coleoptera: Coccinellidae) เพื่อใช้ในการควบคุมแมลงศัตรูพืชโดยชีววิธี มักประสบปัญหาขาดแคลนเพลี้ยอ่อนที่เป็นอาหาร ดังนั้นจึงได้ดำเนินการศึกษาความเป็นไปได้ในการใช้เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล และเพลี้ยจักจั่นสีเขียว เป็นแหล่งอาหารทดแทนขึ้น โดยอาศัยข้อมูลศักยภาพทางชีวภาพและตารางชีวิตของด้วงเต่าสีส้มที่เลี้ยงด้วยเพลี้ยทั้งสองชนิดเปรียบเทียบกับเพลี้ยอ่อนถั่วเป็นเกณฑ์ ผลการศึกษาพบว่าระยะการเจริญเติบโตของด้วงเต่าสีส้มตั้งแต่ระยะไข่จนถึงตัวเต็มวัย เมื่อเลี้ยงด้วยเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล และเพลี้ยจักจั่นสีเขียว มีค่าเฉลี่ย 21.46 ± 1.63 และ 18.68 ± 3.21 วัน ใกล้เคียงกับเพลี้ยอ่อนถั่ว 19.7 ± 1.54 วัน จากตารางชีวิตแบบชีววิทยาของด้วงเต่าสีส้ม เมื่อเลี้ยงด้วยเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลและเพลี้ยจักจั่นสีเขียวด้วงเต่าสีส้ม มีอัตราการขยายพันธุ์สุทธิ (Ro) เท่ากับ 11.0000 และ 15.2300 เท่า ค่าสัมประสิทธิ์การเพิ่มทางกรรมพันธุ์ (rc) เท่ากับ 0.0660 และ 0.0738 เท่า ชั่วอายุขัยของกลุ่ม (Tc) เท่ากับ 36.3455 และ 36.9163 วัน และมีอัตราการเพิ่มที่แท้จริง (l) เท่ากับ 1.0682 และ 1.0765 เท่า สูงกว่าการเลี้ยงด้วยเพลี้ยอ่อนซึ่งมีค่า Ro เท่ากับ 8.7000 เท่า rc เท่ากับ 0.0648 เท่า (Tc) เท่ากับ 33.4023 วัน และ l เท่ากับ 1.0669 เท่า ตามลำดับ และผลการวิเคราะห์ศักยภาพทางชีวภาพด้วยตารางชีวิตแบบ partial ecological life table พบว่าเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล และ เพลี้ยจักจั่นสีเขียว มีอัตราการตายเกิดขึ้นตลอดเวลาในทุกช่วงอายุ หรือมีอัตราการตายค่อนข้างคงที่ เส้นกราฟแสดงการรอดชีวิตเป็นแบบ Type II เหมือนกัน เช่นเดียวกับการใช้เพลี้ยอ่อนถั่วในการเลี้ยง (P ≥ 0.05)

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กรสิริ ศรีนิล ไสว บูรณพานิชพันธุ์ เยาวลักษณ์ จันทร์บาง จิราพร กุลสาริน และ วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ. 2554. ศักยภาพของหนอนนกยักษ์ Zophobas morio Fabricius ในการเป็นอาหารของมวนพิฆาต Eocanthecona furcellata (Wolff). วารสารเกษตร 27(3): 209-218.

วงเดือน ฟักขำ วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ ไสว บูรณพานิชพันธุ์ ปภพ สินชยกุล และ วิชัย สรพงษ์ไพศาล. 2561. ผลของระบบนิเวศวิศวกรรมต่อความหลากหลายของแมลงและแมงมุมในนาข้าว. วารสารเกษตร 34(2): 235-244.

วณิชญา ฉิมนาค วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ ไสว บูรณพานิชพันธุ์ และ จิราพร กุลสาริน. 2555. ตารางชีวิตเปรียบเทียบของด้วงเต่าสีส้มเมื่อเพาะเลี้ยงด้วยเพลี้ยอ่อนถั่วและเพลี้ยอ่อนผัก. วารสารเกษตร 28(2): 125-135.

วีรยุทธ สร้อยนาค วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ สมชาย ธนสินชยกุล วิชัย สรพงษ์ไพศาล และ คณิตา เกิดสุข. 2558. ความหลากหลายของแมลงและแมงมุมในนาข้าวเขตชลประทานจังหวัดพิษณุโลก. วารสารเกษตร 31(3): 281-290.

หัทยา พัฒนะพงศ์พันธุ์ เยาวลักษณ์ จันทร์บาง และ ไสว บูรณพานิชพันธุ์. 2560. การเลี้ยงเพิ่มปริมาณเรือด Cimex hemipterus (Fabricius) โดยใช้เทคนิคการให้อาหารผ่านเมมเบรน. วารสารเกษตร 33(1): 31-38.

อทิตยา แก้วประดิษฐ์ อรพรรณ เกินอาษา และ วิวัฒน์ เสือสะอาด. 2554. การบริหารโครงการและดำเนินโครงการวิจัยควบคุมศัตรูพืชโดยชีวินทรีย์แห่งชาติ: การควบคุมศัตรูพืชทางการเกษตรโดยชีววิธีของศูนย์ภาคกลาง.ใน รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ, กรุงเทพฯ.

อินทวัฒน์ บุรีคำ. 2548. นิเวศวิทยาวิเคราะห์ทางกีฏวิทยา. ภาควิชากีฏวิทยา คณะเกษตรกำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน, นครปฐม.

Babu, A. 1999. Influence of prey species on feeding preference, postembryonic development and reproduction of Coccinella transversalis F. (Coccinellidae: Coleoptera). Entomon 24: 221–228.

Begum, M.A., M. Jahan, M.N. Bari, M.M. Hossain and N. Afsana. 2002. Potential of Micraspis discolor (F.) as a biocontrol agent of Nilaparvata lugens (Stal). Journal of Biological Sciences 2(9): 630-632.

Bellows, T.S., R.G. Van Driesche and J.S. Elkinton. 1992. Life table construction and analysis in the evaluation of natural enemies. Annual Review of Entomology 37: 587-614.

Birch, L.C. 1948. The intrinsic rate of natural increase of an insect population. Journal of Animal Ecology 17(1): 15-26.

Chi, H. and T.C. Yang. 2003. Two-sex life table and predation rate of Propylaea japonica Thunberg (Coleoptera: Coccinellidae) fed on Myzus persicae (Sulzer) (Homoptera: Aphididae). Environmental Entomology 32(2): 327-333.

Chowdhury, S.P., M.A. Ahad, M.R. Amin and M.S. Hasan. 2008. Biology of ladybird beetle Micraspis discolor (Fab.) (Coccinellidae: Coleoptera). International Journal of Sustainable Crop Production 3(3): 39-44.

Diaz, B.M. and A. Fereres. 2005. Life table and population parameters of Nasonovia ribisnigri (Homoptera: Aphididae) at different constant temperatures. Environmental Entomology 34(3): 527-534.

Duffield, S.J. 1995. Crop-specific differences in the seasonal abundance of four major predatory groups on sorghum and short-duration pigeonpea. International Chickpea and Pigeonpea Newsletter 2: 74-76.

Ellers-Kirk, C. and S.J. Fleischer. 2006. Development and life table of Acalymma vittatum (Coleoptera: Chrysomelidae), a vector of Erwinia tracheiphila in cucurbits. Environmental Entomology 35(4): 875-880.

Evans, E.W. 2000. Egg production in response to combined alternative foods by the predator Coccinella transversalis. Entomologia Experimentalis et Applicata 94: 141-147.

Farooq, M, M. Shakeel, A. Iftikhar, M.R. Shahid and X. Zhu. 2018. Age-stage, two-sex life tables of the lady beetle (Coleoptera: Coccinellidae) feeding on different aphid species. Journal of Economic Entomology 111(2): 575-585.

Gautam, R.D., S. Chander, V.K. Sharma and R. Singh. 1995. Aphids infesting safflower, their predatory complex and effect on oil content. Annals of Plant Protection Sciences 3: 27-30.

Golizadeh, A. and V. Jafari-Behi 2012. Biological traits and life table parameters of variegated lady beetle, Hippodamia variegata (Coleoptera: Coccinellidae) on three aphid species. Applied Entomology and Zoology 47(3): 199-205.

Kakde, A.M., K.G. Patel and S. Tayade. 2014. Role of life table in Insect pest management - A review. Journal of Agriculture and Veterinary Science 7(1): 40-43.

Kalushkov, P. and I. Hodek. 2004. The effects of thirteen species of aphids on some life history parameters of the ladybird Coccinella septempunctata. BioControl 49(1): 21-32.

Maia, A.H.N., A.J.B. Luiz and C. Campanhola. 2000. Statistical influence on associated fertility life table parameters using jackknife technique: computational aspects. Journal of Economic Entomology 93(2): 511-518.

Omkar, S. and S. Srivastava. 2003. Influence of six aphid prey species on development and reproduction of a ladybird beetle, Coccinella septempunctata. BioControl 48(4): 379-393.

Perdikis, D.C. and D.P. Lykouressis. 2002. Life table and biological characteristics of Macrolophus pygmaeus when feeding on Myzus persicae and Trialeurodes vaporariorum. Entomologia Experimentalis et Aplicata 102(3): 261-272.

Price, P.W. 1997. Insect Ecology. John Wiley and Sons, New York. 874 p.

Rattanapun, W. 2012. Biology and potentiality in biological control of Micraspis discolor (Fabricius) (Coleoptera: Coccinellidae). Communications in Agricultural and Applied Biological Sciences 77(4): 541-548.

Shepard, B.M. and H.R. Rapusas. 1989. Life cycle of Micraspis sp. on brown planthopper (BPH) and rice pollen. International Rice Research Newsletter 14: 40.

Southwood, T.R.E. and P.A. Henderson. 2000. Ecological Methods. Blackwell, Oxford. 575 p.

Thompson, S.N. 1999. Nutrition and culture of entomophagous insects. Annual Review of Entomology 44(1): 561-592.

van Lenteren, J.C. 2012. The state of commercial augmentative biological control: Plenty of natural enemies, but a frustrating lack of uptake. Biocontrol 57(1): 1-20.

Velasco, L.R.I. and G.H. Walter. 1993. Potential of host-switching in Nezara viridula (Hemiptera: Pentatomidae) to enhance survival and reproduction. Environmental Entomology 22(2): 326-333.

Wu, X.H., X.R. Zhou and B.P. Pang. 2010. Influence of five host plants of Aphis gossypii Glover on some population parameters of Hippodamia variegata (Goeze). Journal of Pest Science 83(2): 77-83.