การศึกษาเบื้องต้นเพื่อใช้วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรในการเพาะเส้นใยเห็ดฟาง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ในปัจจุบันหลังจากเก็บเกี่ยวผลผลิต เกษตรกรส่วนใหญ่นิยมใช้วิธีการเผาเพื่อกำจัดและทำลายวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร ซึ่งก่อให้เกิดมลพิษต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อม งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการนำวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร 5 ชนิด เพื่อนำมาเพาะเลี้ยงเส้นใยเห็ดฟาง ประกอบด้วย ฟางข้าว เปลือกข้าวโพด ชานอ้อย แกลบ และกากกาแฟ โดยเริ่มจากการแยกเชื้อเห็ดฟาง จากดอกเห็ดสด เพื่อให้ได้เชื้อเห็ดบริสุทธิ์ และนำไปใช้เป็นหัวเชื้อตั้งต้นในการศึกษา หลังจากนั้นเพาะเลี้ยงเส้นใยเห็ดฟางลงบนอาหารเลี้ยงเชื้อที่ผสมวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรทั้ง 5 ชนิด แล้วบ่มที่อุณหภูมิ 25°C เป็นเวลา 6 วัน เมื่อครบเวลาจึงวัดเส้นผ่านศูนย์กลางของเส้นใยเห็ดฟาง สำหรับวัสดุทั้ง 5 ชนิด พบว่าเส้นใยเห็ดฟางเจริญได้ดีที่สุดบนอาหารสูตรที่ผสมฟางข้าวและเปลือกข้าวโพด จึงคัดเลือกวัสดุทั้งสองชนิดนี้เพื่อนำไปทดสอบเพาะเลี้ยงเส้นใยของเห็ดฟางในขวดโหลแก้ว โดยแบ่งเป็น 3 กรรมวิธี ได้แก่ (1) เปลือกข้าวโพด (2) ฟางข้าว และ (3) ฟางข้าวผสมเปลือกข้าวโพด (อัตราส่วน 1:1) โดยเลี้ยงเส้นใยเห็ดฟางในวัสดุต่างๆ แล้วบ่มที่อุณหภูมิ 25°C เป็นเวลา 8 สัปดาห์ บันทึกผลความหนาแน่นของการสร้างเส้นใยบนวัสดุ พบว่าเส้นใยของเห็ดฟางไม่สามารถเจริญบนวัสดุเพาะเปลือกข้าวโพดได้ แต่สามารถเจริญบนวัสดุเพาะฟางข้าวได้ และพบว่าเส้นใยของเห็ดฟางเจริญบนวัสดุเพาะฟางข้าวผสมเปลือกข้าวโพดได้ดีที่สุด สามารถสรุปผลการวิจัยได้ว่าเปลือกข้าวโพดมีศักยภาพในการใช้เพื่อเป็นทางเลือกในการนำมาเป็นส่วนผสมกับฟางข้าวเพื่อใช้เป็นวัสดุเพาะเลี้ยงเห็ดฟางได้
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
วารสารเกษตรพระจอมเกล้า
เอกสารอ้างอิง
Adedokun, O., & Akuma, A. (2013). Maximizing agricultural residues: Nutritional properties of straw mushroom on maize husk, waste cotton and plantain leaves. Natural Resources, 4(8), 534-537. https://doi.org/10.4236/nr.2013.48064.
Adjapong, A. O., Ansah, K. D., Angfaarabung, F., & Sintim, H. O. (2015). Maize residue as a viable substrate for farm scale cultivation of oyster mushroom (Pleurotus ostreatus). Advances in Agriculture, 2015(1), 213251. https://doi.org/10.1155/2015/213251.
Ahlawat, O. P., Singh, R., & Kumar, S. (2011). Evaluation of Volvariella volvacea strains for yield and diseases/insect-pests resistance using composted substrate of paddy straw and cotton mill wastes. Indian Journal of Microbiology, 51(2), 200-205. https://doi.org/10.1007/s12088-011-0126-1.
Bellettini, M. B., Fiorda, F. A., Maieves, H. A., Teixeira, G. L., Ávila, S., Hornung, P. S., Júnior, A. M., & Ribani, R. H. (2019). Factors affecting mushroom Pleurotus spp. Saudi Journal of Biological Sciences, 26(4), 633-646. https://doi.org/10.1016/j.sjbs.2016.12.005.
Cai, Y. J., Buswell, J. A., & Chang, S. T. (1994). Production of cellulases and hemicellulases by the straw mushroom, Volvariella volvacea. Mycological Research, 98(9), 1019-1024. https://doi.org/10.1016/S0953-7562(09)80428-0.
De, A., Mridha, D., Roychowdhury, T., Bandyopadhyay, B., & Panja, A. S. (2023). Substrate level optimization for better yield of oyster mushroom (Pleurotus ostreatus) production, using different ratio of rice straw and sugarcane bagasse. World Journal of Microbiology and Biotechnology, 39(10), 270. https://doi.org/10.1007/s11274-023-03714-0.
Department of Agricultural Extension. (2020). Plant Production Situation Reporting System. Retrieved from http://www.agriinfo.doae.go.th/year63/plant/rortor/veget/เห็ดฟาง.pdf. (in Thai).
Fan, L., Soccol, A., Pandey, A., Vandenberghe, L., & Soccol, C. (2006). Effect of caffeine and tannins on cultivation and fructification of Pleurotus on coffee husks. Brazilian Journal of Microbiology, 37(4), 420-424. https://doi.org/10.1590/S1517-83822006000400003.
Kohphaisansombat, C., Jongpipitaporn, Y., Laoratanakul, P., Tantipaibulvut, S., Euanorasetr, J., Rungjindamai, N., Chuaseeharonnachai, C., Kwantong, P., Somrithipol, S., & Boonyuen, N. (2023). Fabrication of mycelium (oyster mushroom)-based composites derived from spent coffee grounds with pineapple fibre reinforcement. Mycology, 15(4), 665-682. https://doi.org/10.1080/21501203.2023.2273355.
Lan, R., Eastham, S. D., Liu, T., Norford, L. K., & Barrett, S. R. H. (2022). Air quality impacts of crop residue burning in India and mitigation alternatives. Nature Communications, 13(1), 6537. https://doi.org/10.1038/s41467-022-34093-z.
Mary, O., Cleland‐Okine, J., & Johnson, P. N. (2003). Use of agricultural wastes as substrate for the mushroom Volvariella volvacea. Tropical Science, 43(3), 121-124. https://doi.org/10.1002/ts.101.
Mohammed, A. A., Youssef, N. S., Zeina, E. S., & Sami, A. F. (2021). Spent coffee grounds influence on Pleurotus ostreatus production, composition, fatty acid profile, and lignocellulose biodegradation capacity. CyTA - Journal of Food, 19(1), 11-20. https://doi.org/10.1080/19476337.2020.1845243.
Rashad, F. M., Kattan, M. H. E., Fathy, H. M., El-Fattah, D. A. A., Tohamy, M. E., & Farahat, A. A. (2019). Recycling of agro-wastes for Ganoderma lucidum mushroom production and Ganoderma post mushroom substrate as soil amendment. Waste Management, 88(1), 147-159. https://doi.org/10.1016/j.wasman.2019.03.040.
Rashid, M. R. M., Lee Mei Li, A., & Tan, S. Y. (2020). Corn husk as lignocellulosic agricultural waste for the cultivation of Pleurotus florida mushroom. Bioresources, 15(4), 7980-7991. https://doi.org/10.15376/biores.15.4.7980-7991
Sakinah, M. J., Misran, A., Mahmud, T., & Abdullah, S. (2019). A review: Production and postharvest management of Volvariella volvacea. International Food Research Journal, 26(2), 367-376.
Thiribhuvanamala, G., Krishnamoorthy, S., Manoranjitham, K., Praksasm, V., & Krishnan, S. (2012). Improved techniques to enhance the yield of paddy straw mushroom (Volvariella volvacea) for commercial cultivation. African Journal of Biotechnology, 11(64), 12740-12748.
Thuc, L. V., Corales, R. G., Sajor, J. T., Truc, N. T. T., Hien, P. H., Ramos, R. E., Bautista, E., Tado, C. J. M., Ompad, V., Son, D. T., & Van Hung, N. (2020). Rice-Straw Mushroom Production. In M. Gummert, N. V. Hung, P. Chivenge, & B. Douthwaite (Eds.), Sustainable Rice Straw Management. pp. 93-109. Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-32373-8_6.
Ueitele, I., Kadhila, N., & Matundu, N. (2014). Evaluating the production of Ganoderma mushroom on corn cobs. African Journal of Biotechnology, 13(22), 2215-2219. https://doi.org/10.5897/AJB2014.13650.
Wang, X., Zhou, P., Cheng, J., Chen, Z., & Liu, X. (2018). Use of straw mushrooms (Volvariella volvacea) for the enhancement of physicochemical, nutritional and sensory profiles of Cantonese sausages. Meat Science, 146(1), 18-25. https://doi.org/10.1016/j.meatsci.2018.07.033.
Xu, S., Wang, F., Fu, Y., Li, D., Sun, X., Li, C.-T., Song, B., & Li, Y. (2020). Effects of mixed agro-residues (corn crop waste) on lignin-degrading enzyme activities, growth, and quality of Lentinula edodes. RSC Advances, 10(17), 9798-9807. https://doi.org/10.1039/C9RA10405D.
